باشگاه خبری فراساحل: با توجه به انقضای تدریجی گواهی شرکت‎های ایرانی صاحب‎صلاحیت برای تبدیل شدن به شرکت‎های اکتشاف و تولید در سال آینده، فرایند ارزیابی این شرکت‎ها به منظور تمدید گواهی‎های اخذ شده، از خرداد ماه سال ۹۸ آغاز می‎شود. به گزارش باشگاه خبری فراساحل و به نقل از شانا، امید شاکری، مدیرکل نظام فنی و اجرایی و ارزشیابی طرح‌های معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت با اعلام این خبر گفت: ارزیابی مشاوران و پیمانکاران صنعت نفت، از وظایف تعریف شده این اداره کل است و با توجه به نزدیکی زمان انقضای گواهی صلاحیت شرکت‎های E&P ایرانی، برای ارزیابی این شرکت‎ها در مرحله بعدی برنامه‎ریزی‎های لازم در دست اقدام است. وی با یادآوری این‎که با ارزیابی‎های انجام شده در این اداره کل، در مجموع ۱۷ شرکت به‌عنوان شرکت‎های صاحب‎صلاحیت برای تبدیل شدن به شرکت‎های اکتشاف و تولید شناسایی شدند، ادامه داد: مرحله دوم ارزیابی با در نظر گرفتن الزامات سختگیرانه‎تری اجرایی می‎شود و شرکت‎ها باید برای تمدید گواهی خود مطابق معیارهای مدنظر عمل کنند.

شاکری در توضیح بیشتر گفت: به طور نمونه، یک هلدینگ که مجوز فعالیت در قالب اکتشاف و تولید را اخذ کرده، از آنجا که قاعدتا قرار نیست تمام فعالیت‎های خود را صرفا بر این حوزه متمرکز کند، باید شرکت اکتشاف و تولید مجزایی تاسیس و معیارهایی را که بر مبنای آن موفق به اخذ گواهی تایید صلاحیت شده، به آن شرکت منتقل کند. البته بسیاری از الزامات از قبل هم بوده است، اما تلاش ما این است که رعایت این الزامات را در مرحله بعدی ارزیابی با جدیت بیشتری پیگیری کنیم. این مقام مسئول با تاکید بر توانمندسازی شرکت‎های ایرانی برای ارائه خدمات کیفی به صنعت نفت، گفت: شرکت‎های ایرانی باید در خارج از کشور نیز خدمات ارائه دهند. حال آن‌که متاسفانه در هدف‌گذاری اولیه برخی شرکت‎ها، هیچ نشانی از ورود به بازارهای منطقه دیده نمی‎شود. شاکری در پاسخ به این سوال که با توجه به کمرنگ شدن همکاری با شرکت‎های خارجی در فرایند توسعه میدان‌ها، پیگیری سختگیرانه این الزامات برای شرکت‎های اکتشاف و تولید چه ضرورتی دارد؟ عنوان کرد: هدف اصلی از ارزیابی و انتخاب شرکت‎های مستعد برای فعالیت در قالب E&P، توانمندسازی صنعت نفت در حوزه اکتشاف و تولید بوده و منطقی نیست اگر این هدف را به دلایلی از جمله آثار ناشی از تحریم دنبال نکنیم. چنان‌که این ۱۷ شرکت در فهرست بلند مناقصات بسته‎های طرح نگهداشت و افزایش تولید میدان‌های نفتی (EPC/EPD) قرار دارند و برخی برنده مناقصات نیز شده‎اند.

وی با بیان این‎که بازنگری در مدل‎های کسب‌وکار می‎تواند به افزایش بهره‌وری کار در صنعت نفت منتهی شود، اظهار کرد: اگرچه نمی‎توان مشکلات مالی مبتلابه صنعت نفت را نادیده گرفت، اما بهره‎مندی از فناوری‎های روزآمد، نیاز اولویت‎دارتری برای صنعت نفت است و دستیابی به فناوری نیز راهکارهای مختلفی دارد که باید مدنظر قرار گیرد. شاکری این را هم گفت که برنامه‎ای برای اعلام فراخوان جدید برای ثبت‎نام شرکت‎هایی که متقاضی تبدیل شدن به شرکت‎های E&P باشند، در دستور کار نیست. بر اساس این گزارش، پنجم آذرماه سال ۹۴، شیوه‎نامه تعیین صلاحیت شرکت‎های اکتشاف و تولید از میدان‎های نفت و گاز کشور از سوی وزیر نفت ابلاغ و در آن تصریح شد: «در شرایط عمومی، ساختار و الگوی قراردادهای جدید بالادستی نفت، پیش‎بینی شده است که افزون بر استفاده حداکثری از ظرفیت‎های سازندگان داخلی برای تامین تجهیزات و کالاهای مورد نیاز پروژه‎ها و نیز بهره‎گیری از ظرفیت‎های پیمانکاران داخلی برای اجرای پروژه‎های نفتی و انجام عملیاتی مانند حفاری و تکمیل چاه‎ها در دریا و خشکی، از اهرم و امکان امضا و اجرای این نوع از قراردادها برای تاسیس و تقویت ظرفیت‎های مدیریتی و فناوری کشور برای اجرای پروژه‎های بزرگ نفتی در حوزه اکتشاف و تولید حداکثر بهره ممکن گرفته شود؛ از این رو تاسیس شرکت‎های E&P در بندهای متعدد شرایط و الگوی جدید قراردادهای نفتی مورد توجه و اهتمام قرار گرفته است».

به دنبال این شیوه‎نامه، فراخوان شناسایی و ارزیابی شرکت‎های ایرانی متقاضی فعالیت در حوزه اکتشاف و تولید نیز ۲۸ اردیبهشت ماه سال ۹۵ اعلام و در آن تصریح شد: «سنجش کیفی شرکت‎ها در سه مرحله و به صورت پلکانی شامل غربالگری اولیه و تهیه فهرست بلند، پیش ارزیابی و ارزیابی کیفی صلاحیت انجام می‎شود». وزارت نفت پس از این فراخوان، صلاحیت ۳۷ شرکت را بررسی و در تیرماه سال ۹۵، صلاحیت ابتدایی هشت شرکت شامل شرکت‎های پتروپارس، مهندسی و ساختمان صنایع نفت (OIEC)، انرژی دانا، توسعه پتروایران، گروه مپنا (شرکت نفت و گاز مپنا)، قرارگاه سازندگی خاتم‎الانبیا، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (شرکت مدیریت طرح‎های صنعتی ایران) و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) (شرکت توسعه نفت و گاز پرشیا) را تایید کرد. معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت تیر ماه همان سال، از افزوده شدن شرکت‎های سرمایه‎گذاری غدیر و گسترش انرژی پاسارگاد به مجموع شرکت‌های ایرانی مستعد برای فعالیت در قالب اکتشاف و تولید (E&P) خبر داد و در نهایت با اضافه شدن شرکت‎های مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی ایران، کیسون، توسعه صنعت ایران افق، شرکت مهندسی و خدمات پارس پتروزاگرس، گلوبال پتروتک کیش و حفاری شمال (هلدینگ انرژی گستر سینا) به این فهرست در مرداد ماه سال ۹۶، تعداد شرکت‎های ایرانی دارای مجوز فعالیت در این حوزه به ۱۷ شرکت رسید؛ شرکت‎هایی که قرار است از سال آینده، در مرحله دوم ارزیابی قرار گیرند.