باشگاه خبری فراساحل: دلایل فنی یا ملاحظات سیاسی چه بود که افتتاح بزرگترین فاز پارس‌جنوبی به تعویق افتاد؟ برنامه افتتاح فاز ١٢ پارس‌جنوبی که قرار بود در این هفته و با حضور رئیس‌جمهوری صورت گیرد، لغو و به زمانی دیگر موکول شد. این اتفاق درست چند روز پس از گزارش یکی از خبرگزاری‌ها درباره «افتتاح تشریفاتی فاز ١٢ پارس‌جنوبی» صورت گرفت و گمانه‌هایی را درباره تاثیر گزارش بر نهاد ریاست‌جمهوری مطرح کرد. به گزارش باشگاه خبری فراساحل و به نقل از سایت شانا، فاز ١٢ پارس‌جنوبی یکی از پنج فازی است که در دولت جدید با دستور وزیر نفت، به عنوان طرح‌های اولویت‌دار پارس‌جنوبی انتخاب شدند. این طرح‌های اولویت‌دار که نام فازهای ١٥ و ١٦ و نیز ١٧ و ١٨ در میان آنها وجود دارد، قرار بود امسال روی‌ هم‌رفته ١٠٠ میلیون مترمکعب به ظرفیت تولید گاز کشور بی‌افزایند که این رقم تاکنون تقریبا به طور کامل محقق شده است. تولید گاز در سکوی A فاز ١٢ از سال گذشته شروع شد و طی دو ماه اخیر، تولید از سکوهای B و C نیز صورت گرفت تا ظرفیت تولید گاز از چاه‌های این فاز، به حدود دو فاز استاندارد برسد و بیش از نصف تعهد افزایش ١٠٠ میلیون مترمکعبی از این فاز محقق شود. این فاز مجموعا قرار است با چهار سکو و ٤٥ چاه، روزانه ٨١ میلیون مترمکعب گاز و ١٢٠ هزار بشکه میعانات گازی تولید کند که تاکنون در مجموع چهار سکوی آن، ٣٢ چاه حفاری شده و ٢٩ چاه درحال تولید گاز است. مشخصات کامل در جدول زیر آمده است.

با آن وجود که طی یک سال، سه سکوی این فاز نصب و راه‌اندازی و ٦ ردیف (Train) پالایشگاهی نیز راه‌اندازی شده‌اند، و این فاز می‌تواند روزانه بیش از ٥٠ میلیون مترمکعب گاز از بخش مرزی میدان گازی پارس‌جنوبی برداشت و پالایش کند، و البته این اقدامات نیز مدت‌هاست بدون افتتاح رسمی صورت می‌گیرد، برنامه افتتاح این فاز که قرار بود در هفته پیش‌رو توسط رئیس‌جمهوری صورت گیرد لغو شد. این اتفاق، درست چند روز پس از گزارش یکی از خبرگزاری‌ها درباره «افتتاح تشریفاتی فاز ١٢ پارس‌جنوبی» صورت گرفت. در گزارش، به مواردی همچون آماده بهره‌برداری نبودن چاه‌های تولیدی سکوی دوم، «تولید ناکامل برخی چاه‌های سکوی C و مشکل در بقیه چاه‌های آن، تولید تنها حدود ٤٠ میلیون مترمکعب گاز از مخزن، فقدان واحد تصفیه گوگرد و همچنین جداکننده گاز LPG  و اتان در پالایشگاه، و سوختن روزانه ٥٠٠ تن گوگرد با آغاز فعالیت پالایشگاه که به جز سرمایه‌سوزی، اثرات مخرب زیست‌محیطی هم دارد، به عنوان شواهدی از نیمه‌تمام بودن فاز ١٢ اشاره شده بود.

در مقابل این اظهارات، مجری فاز ١٢ در گفتگویی با ایلنا اعلام کرد: تمامی واحدها در مدار تولید هستند و آنچه در شرح کار فاز تعریف شده به سرانجام رسیده و هیچ مشکلی بابت افتتاح رسمی وجود ندارد. ما در حال حاضر سه سکوی آماده داریم که در حال تولید هستند و یک یا دو جای کار باید اصلاح شود که کار انجام ‌نشده محسوب نمی‌شود، کارهای روتین مانند نیاز به شستشو و یا تعمیر مدام درحین کار ممکن است پیش بیاید که امری عادی و طبیعی است. اتان‌گیری در شرح‌ کار این فاز نبوده که گفته شود انجام نشده است. قرار بود که این فاز، خوراک فنی تزریق کند که در حال حاضر واحد گوگرد در مدار تولید است و حتی گوگرد دانه‌بندی بیش از ۲۲۰۰ تن تولید و بخش زیادی از آن نیز صادر شده و می‌شود و فرا‌تر از نیازمان هم در سرویس داریم. تکمیل شدن بیش از این برای پالایشگاه متصور نیست و اظهاراتی مبنی بر تکمیل نبودن و راه‌اندازی صوری بهانه‌ای بیش نیست زیرا آنچه در شرح‌ کار و برنامه برای این فاز تعریف شده بود، به تمامی آماده و در مدار تولید است.

نگاهی به تجربه پیشین افتتاح نیمه‌تمام فازهای ٩ و ١٠ پارس‌جنوبی که در نهایت منجر به بروز مشکلاتی در این فاز شد، نشان می‌دهد در صورت نیمه‌تمام بودن فاز ١٢ افتتاح رسمی آن ممکن بود نتایج نامطلوبی داشته باشد که بروز مشکلات در تولید گاز از چاه‌ها و اثرات زیست‌‌محیطی مشکلات احتمالی پالایشگاه، برخی از آنهاست. البته افتتاح فازهای نیمه‌تمام فقط به این مورد منتهی نمی‌شود و در روزهای پایانی دولت قبل، پالایشگاه فازهای ١٥ و ١٦ نیز به صورت نیمه‌تمام و در حالی که هیچ گازی از بخش دریایی تولید نمی‌شد و تنها یک ردیف از چهار ردیف آماده فعالیت بود، با حضور رئیس‌جمهوری وقت انجام شدند. در نقطه مقابل نیز برخی معتقدند با توجه به اظهارات مجری فاز ١٢ و تولید معادل دو فاز استاندارد از این فاز و همچنین راه‌اندازی ٦ ردیف پالایشگاهی، افتتاح این فاز همراه با در دستور کار قرار گرفتن رفع مشکلات موجود (که در پروژه‌های بزرگ معمولا نمونه‌هایی از آن وجود دارد) می‌تواند در دستور کار قرار گیرد.

این افتتاح بویژه در شرایط تحریم و انجام شدن کل عملیات توسط پیمانکاران داخلی و همچنین با توجه به این که این فاز بزرگترین فاز پارس‌جنوبی است، واجد اثرات غیراقتصادی نیز هست. ضمن این که افتتاح می‌تواند در قالبی همچون افزایش ١٠٠ میلیون مترمکعبی ظرفیت برداشت یا مواردی از این دست صورت گیرد تا الزاما به پایان یک فاز و پروژه نیز منحصر نباشد. هرکدام از دو دیدگاه مذکور طرفدارانی دارند، ولی آنچه در این میان مشهود است اطلاع‌رسانی نکردن رسمی درباره دلیل لغو افتتاح است که با توجه به اظهارات غیررسمی مسئولان، می‌توان این اطلاع‌رسانی نکردن را شاهدی بر تاثیرگذاری خبر افتتاح تشریفاتی فاز ١٢ پارس‌جنوبی» بر تعویق مراسم افتتاح دانست. البته گمانه‌هایی نیز درباره تاثیرات احتمالی اختلاف میان برخی اعضای کابینه در این خصوص منتشر شده است که نمی‌توان آنها را تایید کرد.

منبع: سایت شانا