باشگاه خبری فراساحل: مهندس احمد یوسفی در سخنانی که روز گذشته در سمینار خطوط لوله دریایی؛ ظرفیت‌ها، چالش‌ها و آینده پیش رو در ایران، در دانشگاه صنعتی امیرکبیر برگزار شد با اشاره به وجود برخی حلقه‌های مفقوده در زمینه اجرای خطوط لوله دريايی كشور، فعاليت‌های اجرايی خطوط لوله دريايی را از ديدگاه نقاط قوت و ضعف شركت‌های ايراني برشمرد و گفت: بعد از بیشتر از بیست سال از آغاز به کار شرکت‌های فراساحلی ایرانی، هر چند امروز خودمان ‌می‌توانیم یک طراحی پایه را انجام دهیم اما هنوز به این نتیجه نرسیده‌ایم که خودمان ‌می‌توانیم مستقلاً در اين زمينه کار کنیم و فقط کارهایی را کپی کرده‌ایم، چرا که شرکت‌های مشاور و کارفرماها اعتماد به نفس لازم در اين خصوص را ندارند. این در حالی است که پس از تحریم‌های اعمالی، شرکت‌های مشاور خارجی دیگر به حوزه نفت و گاز ایران وارد نشدند و ما مجبور شدیم طراحی‌های تفصيلی را خودمان انجام دهیم و در زمینه طراحی تفصيلی ضعف خاصی نداریم.

وی در ادامه اظهارات خود با بیان این که در زمینه تولید لوله و ادوات مخصوص سرويس ترش در کشور راه زيادی در پيش داريم افزود: نفت و گاز ایران معمولاً اسیدی و خورنده است و لوله‌های انتقال‌دهنده آن‌ها باید ویژگی‌های ضدخوردگی خاصی داشته باشند و حمایت دولت در زمینه تولید ورق مورد نياز برای لوله سرويس ترش در ایران ضروری است. مهندس یوسفی همچنین با اشاره به این که تقریبا نصف هزینه اجرای خط لوله دریایی هزینه متريال و كالاهای آن است، گفت: فازهای پارس جنوبی را به عنوان اولویت‌های کشور اجرا كرديم و لوله‌گذاری هم انجام شد اما بعد از اعمال تحریم‌ها كشورهای غربی به ما اجازه ندادند ورق مخصوص سروريس ترش را وارد كرده و خودمان آن را تبديل به لوله کنیم. بلكه در عوض، با دور زدن تحريم‌ها صرفاً موفق به واردات لوله‌های سرويس ترش شديم. وی اظهار داشت لوله‌های انتقال‌دهنده نفت و گاز باید پوشش ضدخوردگی (شامل بيتومن انامل، پلی‌اتیلن، نئوپرن و پلی‌پروپیلن) داشته باشند و خوشبختانه در زمینه پوشش لوله چندین کارخانه خوب در کشور داریم و اگر در تهيه ماده خام لازم به مشكل برنخوريم، هیچ مشکلی برای پوشش لوله‌ها نداریم.

این فعال صنعت فراساحل همچنین با اشاره به مشکلات مالی بخش خصوصی در صنعت فراساحل گفت: هر چند بو‌می‌سازی تکنولوژی مساحی با تاسیس چند شرکت داخلی و خرید تجهیزات و تربیت نیرو انجام شده و الان در این زمینه ضعفی نداریم و تقريباً همه تجهیزات لازم برای انجام مساحی‌ها را داریم اما چون بخش خصوصی به لحاظ مالی قدرتمند نیست، فرایند تکمیل تجهیزات کمی طول ‌می‌کشد. وی همچنین با انتقاد از برخی اصرارها برای خرید تجهیزات یا کالاهایی که امکان تولید آن‌ها در داخل وجود دارد تصریح کرد: اكنون تكيه‌گاه‌های فولادی يا بتنی و مترس‌های بتنی مورد نياز ‌برای تقاطع خطوط لوله دریایی با دیگر خطوط لوله يا كابل‌ها، به راحتی در داخل كشور ساخته می‌شوند و در حالی که همه مواد اولیه برای تولید این قطعات فولادی و بتنی در  داخل کشور وجود دارد، هنوز هم برخی اصرار دارند آن‌ها را از خارج وارد کنند.

این کارشناس صنایع دریایی در بخشی دیگر از اظهارات خود به مساله کمبود برخی شناورهای عملیاتی اشاره كرد و افزود: در حال حاضر چند شناور DP1 و DP2 در کشور داریم. اما با توجه به گستردگی و حجم پروژه‌های صنعت نفت و گاز كشور، هنوز در زمینه تامین این گونه شناورها در کشور کسری و قحطی داریم و جا دارد سیستم دولتی با همکاری بانک‌ها و عاملیت بخش خصوصی در اين زمينه کار کنند و برای مثال، تعداد كافی شناور غواصی DP2 وارد کشور کنیم. در همین حال هنوز در کشور سیستم غواصی اشباع و غواصی اشباع ايراني وجود ندارد و کسی هم براي داشتن آن تلاش موفقي نکرده است. این در حالی است که در شرایط فعلی کشور باید حداقل‌هایی را در داخل داشته باشیم که در صورت اعمال مجدد تحريم‌ها، مشكلي در انجام پروژه‌هاي كشور نداشته باشيم.

مهندس یوسفی در همین خصوص به مساله استفاده از ربات‌های ROV اشاره و گفت: یک سری ربات زیرآبی هم در کشور خریداری شده ولی چون بخش خصوصی به لحاظ مالی ضعیف است قطعات يدكي این ربات‌ها نيز کم است. در صورتی که چون ROV به صورت مداوم زیر آب است باید قطعات یدکی آن به تعداد كافی در اختيار تيم بهره‌بردار آن باشد. الان وضعيت به گونه‌ای است كه کسی ريسك ‌نمی‌کند از ROV شركت‌های ایرانی برای پشتيبانی عمليات لوله‌گذاری دريايی استفاده کند، چون در صورت بروز مشكل برای ROV در حين عمليات، ممكن است كمبود قطعات یدکی، عمليات لوله‌گذاری را با مشكل مواجه سازد.

این فعال صنعت فراساحل عنوان کرد‌: ‌شرکت‌های فراساحلي ایرانی با حمایت دولت، شناورهای سنگین خریداری کردند و الان شناورهاي لوله‌گذار و حمل و نصب سنگين عالی در کشور داریم و دیگر به لحاظ شناور‌های لوله‌گذار، حمل سنگين، و نصب سنگين ضعفی نداریم و اگر روزی دوباره درهای دنيا را به روي ما ببندند خودمان تجهیزات لازم را داریم. از لحاظ مدیریت اجرایی خط لوله دریایی هم بحثی نداریم و کار تماماً توسط مهندسان ایرانی انجام ‌می‌شود، اما کارهای جزئی هنوز توسط پیمانکاران خارجی انجام ‌می‌شود.یمهندس یوسفی اضافه کرد: جوشکاری اتوماتیک لوله‌ها و تست اولتراسونیک سرجوش‌ها را هنوز خودمان انجام ‌نمی‌دهیم و به دیگران ‌می‌سپاریم. ما هنوز مدیر عملیات دريايی (سوپراينتندنت) ایرانی نداریم و از اروپا ‌‌می‌‌آوریم. دلیل این است که ما ايرانی‌ها در طول قرون، دریانورد نبوده‌ايم و با فشارهای روانی كار در دريا آشنايی نداريم، حاصلش این ‌می‌شود که حتی برای آشپزی روی شناورها هم یک تیم خارجی ‌‌می‌‌آورند.

مدیر پروژه خطوط لوله فازهای 15/16 و 20/21 پارس جنوبی در شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی ایران در پایان سخنان خود با بیان این که مسئله تعمیر و نگهداری را در کشور فراموش و رها کرده‌ایم، افزود: حتي خطوط لوله پارس جنوبی، كه به تازگي اجرا شده‌اند، نیاز به تعمیر و نگهداری دارند. زیرا سابقه دارد كه خطوط لوله‌ای که تازه اجرا شده بودند، با برخورد لنگر يك کشتی قبل از راه‌اندازی و بهره‌برداری به مرحله تعمیر رسيده‌اند و از این اتفاقات در ميادين نفت و گاز ايران زیاد رخ می‌دهد. بهره‌برداری هم در کشور به شیوه‌ای ناقص انجام می‌شود؛ مثلا خط لوله فازهای 16 و 19 که از راه‌اندازی آن‌ها به ترتيب دو سال و يك سال بیشتر نگذشته بود، سال گذشته دچار مشکل شدند. در حالی که لوله استفاده شده، بهترین جنس آلمانی بود و این نشان می‌دهد که بهره‌برداری به درستی صورت نگرفته است و اگر وضع به این صورت ادامه یابد، بعید است با این وضعیت بیشتر از چهار یا پنج سال آینده بتوانیم از خطوط لوله موجود بهره‌برداری کنیم. همچنين، وي با انتقاد از عدم اجرای سيستم‌های مديريت يكپارچگي دارايی (PIMS)، پيگ‌راني هوشمند، و ... اجرای آن‌ها را روش صحيحي برای برنامه‌ريزی تعمير و نگه‌داری خطوط لوله كشور ارزيابی كرد.