باشگاه خبری فراساحل: بندر راهبردی و اقیانوسی چابهار احیاء کننده فرصت‌های از دست رفته کشور در تجارت دریایی است و ‌می‌تواند پس از تکمیل تمامی مراحل سازندگی و توسعه، جنوب شرق کشور را متحول کند. به گزارش باشگاه خبری فراساحل و به نقل ازایرنا، سرمایه گذاری یک میلیارد دلاری ایران در طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار و امضای قراردادهای سرمایه گذاری خارجی در این بندر و همچنین تامین تجهیزات مدرن تخلیه و بارگیری از جمله فعالیتهای انجام شده در زمینه جذب کالای ترانزیتی و ترانشیپی به این حوزه از بنادر منطقه خواهد بود. وجود ظرفیت‌های مناسب ترانزیتی و ترانشیپی خارج از حوزه خلیج فارس موجب شده است که بنادر چابهار، صحار و گوادر با سرمایه گذاریهای کشورهای فرا منطقه ای با حرکت شتابنده ای در زمینه زیر ساختهای بندری و تجهیزاتی در حال فعالیت باشند.

همچنین این بنادر ‌می‌توانند به عنوان مکمل همدیگر در استحکام روابط تجاری و جذب کالاهای ترانزیتی و ترانشیپی و تسریع در انتقال تجارت دریایی حوزه دریای عمان ایفای نقش کند. تکمیل نشدن به موقع بندر چابهار و پسکرانه‌های ریلی و جاده ای آن موجب خسارت بزرگی به کشور خواهد شد که تا سالیان طولانی فرصت‌های از دست رفته احیاء نخواهد شد. از سنوات قبل نام خلیج فارس باتجارت‌های دریایی از نوع نفتی پیوند خورده اما اکنون طبق اصل تجارت مسیر حرکت کالا و کشتی از این منطقه به دریای عمان در حال تغییر است. نمونه واقعی آن تلاش دولت عربستان برای انتقال نفت شمال آن کشور از طریق خط لوله به سواحل دریای سرخ در جنوب و رشد بنادر جدید از قبیل چابهار ایران، گوادر پاکستان و صحار عمان در خارج از خلیج فارس است.

پیشرفت قابل ملاحظه زیر ساخت‌های ریلی 2 بندر چابهار و گوادر باعث تشویق و گرایش بازرگانان به استفاده از این بنادر برای ترانزیت و ترانشیپ کالا شده است. پر واضح است که با تکمیل این زیر ساختها جذب سرمایه گذاری با سرعت بیشتری ادامه ‌می‌یابد. در حوزه‌های ترانزیتی بدلیل اینکه کشورهای افغانستان و CIS (آسیای میانه) به عنوان پسکرانه بنادر چابهار، گوادر و صحار ‌می‌باشند لذا LOOP (مسیر) خطوط کشتیرانی در بیرون از حوزه خلیج فارس (چابهار، صحار و گوادر) توجیه پذیرتر و با اهمیت تر شده تا جایی که امروزه از بین این سه بندر یاد شده، تجار به دنبال ارزیابی و امکان سنجی ظرفیتهای موجود، وضعیت بازار و بسته‌های خدماتی و بندری موجود ‌می‌باشند تا با اطمینان در این LOOP (مسیر) حرکت و از مزیتهای مبتنی بر کاهش زمان و هزینه، یکی از این بنادر را انتخاب کنند که در صورت تسریع در تکمیل زیرساخت‌ها و تجهیز بندر چابهار در مدت زمان منطقی، این فرصت را برای کشور به عنوان یکی از پر درآمد ترین مدل تجارت در توسعه پایدار و اشتغال رقم خواهد زد.

مدیر کل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان روز پنجشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: چین با 45 میلیارد دلار در حال سرمایه گذاری و توسعه زیرساخت‌ها در بندر گوادر پاکستان در همسایگی بندر چابهار، است که 2 میلیارد دلار آن در بخش توسعه و ساخت بندر گوادر هزینه خواهد شد. بهروز آقایی افزود: با توسعه این بندر دیگرکشتی‌های غول پیکر و باری چینی برای دسترسی به کشورهای خاورمیانه و آفریقا مجبور به طی مسیر 13 هزار کیلومتری از مقصد بندر شانگهای نیستند. وی ادامه داد: با کاهش 10 هزار کیلومتری، فاصله غرب چین تا بندر گوادر به 3 هزار کیلومتر خواهد رسید و از طرفی دولت چین به دنبال ایجاد مناطق لجستیکی از شرق تا غرب به موازات جاده ابریشم (مسیر ریلی چین به اروپا) در کنار اقیانوس هند است.

وی با تاکید بر اینکه تعلل در تکمیل زیر ساختهای بندری و پسکرانه ای باعث از دست دادن فرصت طلایی بندر چابهار در جذب سهم تجارت دریایی کشور و کمک به گرایش تجار به 2 بندر صحار و گوادر خواهد شد گفت: فرصت بندر شهید رجایی در گذشته نیز به بنادر جبل علی و فجیره(امارات متحده عربی) واگذار شده است. مدیر کل بنادر و دریانوردی استان سیستان و بلوچستان تصریح کرد: امروزه با پر رنگ شدن نقش بنادر نسل سوم، مهم تر از فعالیت‌های تخلیه و بارگیری، اهمیت بنادر با فرآیندهای فرآوری، پردازش و ارزش افزوده ادغام شده است که ‌می‌تواند به عنوان یکی از عوامل و وابستگی بازرگانان به بنادر و مطلوبیت بنادر منطقه باشد. آقایی ادامه داد: عدم توجه به این مهم و جذب بار و کالاهای خام و یا نیمه خام، بنادر کشور را از گردونه رقابت خارج و به عنوان فرصتی دور از ذهن متصور ‌می‌کند.

وی گفت: در حوزه ترانشیپی با وجود بندر چابهار و بدلیل وجود جغرافیای منحصر به فرد بندر چابهار و ایجاد فرصت‌ها و بسته‌های تشویقی برای خطوط کشتیرانی میتوان تا حدودی این فرصت را برای کشور احیا کرد. وی تصریح کرد: با توجه به موارد عنوان شده در حوزه صادرات و واردات یکی از دلایل عدم توازن در بخش‌های صنعتی و کارخانه ای در کشور و کم بهره مندی شرق کشور از این صنایع و عدم ایجاد ترافیک بار و کالا در بندر چابهار بوده که علیرغم وجود بندر اقیانوسی و منطقه آزاد چابهار توانایی ارزش افزوده و صادرات مجدد برای کشور مهیا نشده است. وی افزود: امروزه وجود معادن غنی شرق کشور و غرب افغانستان و سرمایه گذاری عظیم در بندر چابهار و وجود زیر ساخت‌ها و ترمینال‌های تخصصی ‌می‌تواند رقابت پذیری این صنعت را برای کشور در حوزه‌های بازرگانی پر رونق کند.

وی اظهار داشت: عمان کشوری است با تولید ناخالص ملی سالانه 84 میلیارد دلار که بصورت جدی به دنبال استفاده از ظرفیتهای بندری در ترانزیت و ترانشیپ و صادرات مجدد کالا است. وی افزایش سه برابری حجم مبادلات تجاری ایران و عمان از سال 1392 را نشان از تغییر مسیر تجارت دریایی ایران به این منطقه دانست و خاطرنشان کرد: منطقه آزاد صحار در بازه زمانی 10 ساله توانسته است 25 میلیارد دلار سرمایه خارجی را جذب کند. وی افزود: پروژه مشارکت بین المللی فعالیتهای این بندر را بندر رتردام هلند در حال اجرا دارد. مدیرکل بنادر ودریانوردی سیستان وبلوچستان گفت: در حاشیه دریای عمان و اقیانوس هند مناطق اقتصادی جدیدی با کارکردهای ترانزیت، ترانشیپ، صادرات مجدد و مراکز لجستیکی حمل و نقل کالا و کانتینر شکل گرفته است.

آقایی گفت: با احداث طرحهای اقتصادی مشترک چین و پاکستان از قبیل ساخت وتوسعه بندر گوادر در جنوب غرب پاکستان، 9 منطقه صنعتی در پاکستان شامل خطوط حمل و نقل جاده ای، ریلی و خطوط انتقال انرژی تا سال 2025 ایجاد خواهد شد. وی گفت: همکاری با یکی از بزرگترین بنادر جهان، قرارگرفتن در یک طرح و نقشه بزرگتر ‌می‌باشد که ظرفیتهای زیادی را در زمینه انرژی، ترانشیپ کانتینر و خصوصا سنگهای معدنی در زنجیره حمل و نقل بین المللی برای بندر صحار ایجاد ‌می‌کند. مدیرکل بنادر ودریانوردی سیستان وبلوچستان گفت: دیدگاه‌ها و پیشنهادات کارشناسان و مدیران بخش‌های دریایی و بندری کشور بر این اصل استوار است که عدم تکمیل به موقع بندر چابهار و پسکرانه‌های ریلی و جاده ای ‌می‌تواند خساراتی را به کشور وارد کند که جبران آن کاملاً غیر ممکن بوده و یا چندین دهه زمان بر خواهد بود.

آقایی ادامه داد: از این حیث در صورتی که زیرساختهای جدید و صنایع تکمیلی بدلیل تعلل و فرصت سوزی، در بندر چابهارو از طرفی در بنادر کشور‌های اطراف همسایه به خصوص عمان و پاکستان (صحار و گوادر) جانمایی و راه اندازی گردد انتقال مجدد سهم تجارت دریایی به کشور و ایجاد چسبندگی بار و کالا تا سالها برای بندر چابهار مشکل و شاید هم غیر ممکن شود. وی افزود: قبل از اینکه این فرصت بالقوه کشور که در آستانه بالفعل شدن است به تهدید تبدیل شود پیشنهاد ‌می‌گردد دولت در سهم خواهی از تجارت دریایی اندیشه و تدبیر کند.