باشگاه خبری فراساحل: تفام نامه شرق به غرب بین سه کشور حاشیه دریای خزر امضاء شد. به گزارش باشگاه خبری فراساحل و به نقل از روابط عمومی اداره کل بنادر و دریانوردی استان گیلان، مهندس حسین چراغی مدیر کل بنادر و دریانوردی گیلان در نشست تخصصی با  معاونین این اداره کل  و تجار منطقه با اشاره به روند توسعه بنادر خزر و افزایش ظرفیت‌ها‌‌‌‌ی بنادر قزاقستان و اذربایجان اظهار کرد: در کشورهای حاشیه دریای خزر نزدیک به ۲۵ بندر فعال وجود دارد که خدمات لازم برای تجارت خارجی را شامل صادرات ،  واردات و ترانزیت کالاهای نفتی و غیرنفتی را بین کشورهای ناحیه خزر  قفقاز را ارائه ‌می‌دهند. وی افزود: ظرفیت کل بنادر خزر از سال ٢٠١٧ با ظرفیت ١٣٦ میلیون تن تا سال ٢٠٢٠ به ظرفیت ٢٤٣ میلیون تن خواهد رسید که در این بین ظرفیت بنادر قزاقستان از ٢٢ میلیون تن فعلی به ظرفیت ٥١ میلیون تن در سال ٢٠٢٠ و ظرفیت بنادر آذربایجان از ٤٤ میلیون تن  فعلی در سال ٢٠٢٠ به ٧٦ میلیون تن ‌می‌رسد.

نکته حائز اهمیت برای بنادر حاشیه خزر کاهش چشمگیر حمل و نقل دریایی است، بطوریکه عملکرد بنادر حاشیه خزر از ۶۳,۹ میلیون تن در سال ۲۰۰۹ به ۲۸.۳ میلیون تن در سال ۲۰۱۶ کاهش یافته است. به نظر ‌می‌رسد که با توجه به عرضه و تقاضا موجود در بازار و عملکرد بنادر، بین ظرفیت فعلی و توسعه آتی  بنادر کشورهای حاشیه خزر تناسبی  وجود ندارد. مدیر کل بنادر و دریانوردی استان گیلان با اشاره به نامتناسب بودن میزان عرضه و تقاضا در سال ۲۰۲۰ خاطرنشان کرد: این موضوع موجب شد که تصمیم گیران بنادر حاشیه خزر به فکر ایجاد و پیدا کردن بازارهای جدید برای فعال سازی ظرفیت‌ها‌‌‌‌ی ایجاد شده بشوند زیرا در غیر اینصورت با ظرفیت خالی و شکست سرمایه گذاری در بنادر خود مواجه ‌می‌شوند. مهندس چراغی با اشاره به هدف و سیاست اصلی امضای تفاهم کریدور شرق به غرب دریای خزر فی ما بین بنادر قزاقستان، آذربایجان وگرجستان تصریح کرد: سیاست نهفته این تفاهم نامه توسعه بازار حمل و نقل از منطقه ای به حمل و نقل فرا منطقه ای بوده و هدف آن تغییر در الگوی بازار به واسطه روابط بسیار بالای بین اتحادیه اروپا و چین است.

وی با بیان اینکه اتحادیه اروپا به بزرگترین شریک تجاری چین تبدیل شده است گفت: چین پس از ایالات متحده دومین شریک تجاری اتحادیه اروپا محسوب ‌می‌شود و پکن قصد دارد تا حجم مبادلات تجاری خود با اتحادیه اروپا را به ۱ تریلیون دلار تا سال ۲۰۲۰ افزایش دهد. مدیر کل بنادر و دریانوردی استان گیلان ادامه داد: ایجاد کریدور جدید برای انتقال بخشی از این حجم از مبادلات عظیم تجاری پاسخ و راهکار مناسبی برای تکمیل ظرفیت‌ها‌‌‌‌ی ایجاد شده در بنادر اکتائو در قزاقستان و باکو در اذربایجان و کارآمد کردن سرمایه گذاری‌ها‌‌‌‌ی بنادر این کشورها ‌می‌باشد. مهندس چراغی روند نزولی عملکرد بنادر شمال کشور با توجه به سرمایه گذاری‌ها‌‌‌‌ی بعمل امده توسط بخش دولتی و بخش خصوصی نگران کننده دانست و عنوان کرد: ریسک سرمایه گذاری را در این بنادر به شدت افزایش یافته است. در حال حاضر در بنادر شمال کشور تقریبا ۳۰ میلیون تن ظرفیت خالی وجود دارد و با تکمیل طرح‌ها‌‌‌‌ی توسعه در این بنادر ظرفیت خالی بنادر به ۵۰ میلیون تن خواهد رسید.  لذا وضعیت موجود حاکی از لزوم تغییر رویکرد و سیاست‌ها‌‌‌‌ی جاری در نوع حمل و نقل دریایی در خزر برای بنادر شمال کشور ‌می‌باشد و برای برون رفت از وضعیت موجود باید رویکرد تجارت منطقه ای در خزر به تجارت بین المللی تغییر کند و الگوی فرا منطقه ای در استفاده از ظرفیت‌ها‌‌‌‌ی کریدورهای موجود و کریدورهای جدید حاکم شود.

وی با بیان اینکه ایجاد مسیر‌ها‌‌‌‌ی جدید و روش‌ها‌‌‌‌ی حمل و نقل جدید نظیر حمل و نقل ریلی از تهدیدهای قابل پیش بینی برای کاهش سهم حمل و نقل دریایی خزر است  یادآور شد: ایجاد مسیر‌ها‌‌‌‌ی جدید ترانزیتی  و رونق مسیر‌ها‌‌‌‌ی قدیمی همچون مسیر "قزاقستان – آذربایجان – گرجستان" ، مسیر " ترکمنستان – آذربایجان – گرجستان" ، مسیر " چین - قزاقستان " ، مسیر "قزاقستان – ترکمنستان – ایران" و استفاده بیشتر از سایر شیوه‌های حمل‌ونقل به ‌ویژه استفاده از خطوط لوله جهت انتقال نفت و گاز و همچنین ظهور مسیرهای جدید ریلی از قبیل این تهدیدها بشمار ‌می‌رود. مدیر کل بنادر و دریانوردی استان گیلان با بیان اینکه باید تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم متذکر شد: برای تبدیل این تهدیدها به فرصت،  ‌می‌بایستی با برنامه ریزی و حساسیت خاص کریدورهایی که از مسیر بنادر شمال کشور از نظر اقتصاد حمل و نقل بهینه تر هستند را فعال کرد و از روابط تجاری بین کشورهایی فرا منطقه ای نظیر هند و روسیه برای تکمیل ظرفیت‌ها‌‌‌‌ی بنادر شمال بهره لازم را برد. مهندس چراغی ادامه داد: یکی دیگر از راهکارهای تبدیل این تهدیدها به فرصت استفاده از کریدورهای جدید به مانند کریدور شرق به غرب دریای خزر میان راه آهن و بنادر قزاقستان، آذربایجان وگرجستان است ، ما میتوانیم بخش قابل توجهی از تبادلات تجاری بین چین و ایران را از مسیر این کریدور و از طریق بنادر شمال کشور انجام دهیم.