باشگاه خبری فراساحل: لایه نفتی پارس جنوبی با ثبت حدود 1.6 میلیون بشکه تولید تجمعی نفت، برای بارگیری سومین محموله نفتی‎ آماده می‎شود؛ میدانی که به گفته مدیرعامل شرکت پتروایران، تداوم فعالیت‎های توسعه‎ای در آن منوط به بهره‎مندی از فناوری‎های پیشرفته است. به گزارش باشگاه خبری فراساحل  و به نقل از شانا، رهام قاسمی تاکید می‎کند: به‌ویژه در شرایطی که طرف مقابل با همه توان و امکانات مشغول بهره‎برداری از این میدان مشترک است، نباید زمان را از دست داد. وی در شرایطی که برخی اصرار دارند شرکت‎های ایرانی متولی اصلی توسعه میدان‎های بزرگی مثل آزادگان شوند، می‎گوید: پتروایران به دلیل کمبود سرمایه، برای فعالیت به عنوان راهبر اصلی حتی در میدان‎های متوسط و کوچک هم محدودیت‎ دارد.

مرور اهداف و برنامه‎های شرکت‎های ایرانی صاحب صلاحیت برای فعالیت در قالب اکتشاف و تولید (E&P) که پتروایران هم از جمله آنهاست، خالی از لطف نیست:

کار در طرح لایه نفتی چطور پیش می‎رود؟ به‌تازگی بازدیدی از FPSO داشته‎اید؟

بله. هفته گذشته بازدیدی داشتم. الحمدلله اوضاع مرتب است. روزانه به‎طور میانگین 25 هزار بشکه نفت تولید می شود. تولید تجمعی از مرز یک میلیون و 600 هزار بشکه گذشته است و احتمال می‌رود سومین محموله نفتی میدان به میزان حدود 500 هزار بشکه تا پایان هفته بارگیری می‎شود.

پتروایران به ادامه همکاری در فازهای بعدی توسعه این میدان هم تمایل دارد؟  

بله. مایلیم به عنوان شریک ایرانی شرکت خارجی در فرآیند توسعه میدان همکاری کنیم. فاز یک، فاز توصیف مخزن بود و بر اساس اطلاعات خوبی که از مطالعه چاه‎ها حاصل شد، برنامه فاز دوم و سوم توسعه در دستور کار است که بر پایه برآوردهای اولیه، تولید در فاز دوم به 80 هزار بشکه و در فاز سوم به 150 هزار بشکه در روز می‎رسد. البته فاز سوم به نتیجه برنامه توسعه در فاز دوم و تکمیل اطلاعات مخزن بستگی دارد.

به جز مرسک، شرکت بین‎المللی دیگری هم برای توسعه لایه نفتی پیشقدم شده است؟

تا جایی که اطلاع دارم خیر. لایه نفتی، میدانی پیچیده و سرمایه‎بر است و هر شرکتی نمی‎تواند در این میدان عملکرد موفقی داشته باشد. در سمت کشور قطر هم ابتدا شرکت‎های بزرگی آمدند و مطالعه کردند و گفتند اقتصادی نیست؛ اما مرسک آمد و گفت بر اساس تجربه‎ای که در دریای شمال دارد می‎تواند نتیجه بگیرد و نتیجه گرفت. مرسک از کار در الشاهین تجارب خوبی دارد و توان این شرکت در حفاری چاه‎های چندشاخه‎ای با لگ‎های طولانی تا بیش از 10 کیلومتر هم بسیار می‎تواند در توسعه لایه نفتی راهگشا باشد چراکه با استفاده از فناوری‎های موجود در کشور، حداکثر نمی‎توانیم بیش از سه کیلومتر حفاری مشابه انجام دهیم.  

پس مهمترین محدودیت را فقدان فناوری می‎دانید؟

فناوری و سرمایه. لایه نفتی پارس جنوبی با ضخامت کم و سنگ مخزن سخت، از میدان‎هایی است که توسعه آن بدون شک به فناوری‎های روزآمد دنیا نیاز دارد؛ به ویژه در شرایطی که طرف مقابل با همه توان و امکانات مشغول بهره‎برداری از این میدان مشترک است، نباید زمان را از دست بدهیم. از طرف دیگر، تامین منابع هم یکی از چالش‎های اصلی ما در فرایند توسعه میادین است.

پتروایران اگر به عنوان شریک ایرانی انتخاب شود، چگونه ایفای نقش می‎کند؟

ما تجربه و اطلاعات خوبی از لایه نفتی داریم و هدفمان از همکاری با شرکتی بین‎المللی در این میدان، انتقال فناوری و بهره‎مندی از سرمایه خارجی برای پیشبرد اهداف توسعه‎ای است. ببینید؛ ما در فاز نخست توسعه لایه نفتی، حدود 39 کیلومتر چاه زدیم و هزاران تن سازه دریایی نصب کردیم. FPSO را هم با حدود 10 هزار تن سازه ظرف 2 سال راه‎اندازی کردیم. بنابراین فکر می‎کنم حضور مرسک در این میدان مشترک، فرصت مغتنمی است و ما تمایل داریم به عنوان شریک ایرانی از این فرصت برای انتقال تجربیات و فناوری استفاده کنیم؛ اما انتظار داریم که شریک فعالی باشیم.

تداوم و افزایش تولید در لایه نفتی منوط به اقداماتی از جمله تزریق آب است. در این زمینه فکری شده است؟

درست است. اگر تزریق آب متناسب با تولید باشد، احتمال افزایش ضریب بازیافت از سه تا چهار درصد کنونی به حدود 10 تا 15 درصد وجود دارد. به این منظور مجوز حفاری سه حلقه چاه تزریقی را از هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران گرفته‎ایم؛ اما هنوز مشخص نیست که این عملیات در قالب فاز دوم توسعه بگنجد یا اینکه پتروایران این عملیات را عهده‎دار شود. مدلسازی‎های ما و تجربه مرسک در الشاهین نشان می‎دهد تولید در لایه نفتی به شدت به تزریق آب وابسته است.

اگر قرار شود این عملیات خارج از فرایند توسعه فاز دوم و به صورت مجزا از سوی پتروایران اجرایی شود، فکر می‏کنید ظرف چه بازه زمانی اجرایی شود؟

دکل ما آماده است و کالاهای مورد نیاز هم خریداری شده است. محدودیت چندانی نداریم و اگر اجازه کارفرما باشد، گمان می‌‏کنم این عملیات را بتوانیم طی 9 ماه اجرایی کنیم.

قصد ندارید در توسعه میدان یا میدان‎هایی به عنوان پیمانکار اصلی فعالیت کنید؟

ما تمایل زیادی داریم که روی استفاده از روش‎های ازدیاد برداشت که شرکت‎های ایرانی E&P کمتر در آن زمینه کار کرده‎اند، کار کنیم. تجربه‎اش را هم داریم. البته پروژه‎های ازدیاد برداشت، سرمایه قابل توجهی می‎خواهد و به تکنولوژی‎های پیشرفته‎ای هم نیاز دارد؛ اما زنجیره مغفولی است که باید به داد آن رسید. امیدوارم بتوانیم در این حوزه البته باز هم نه به عنوان پیمانکار اصلی بلکه به عنوان شریک ایرانی فعالیت کنیم.

چه میدانی را برای این کار در نظر دارید؟

میدان‎هایی را انتخاب کردیم و مذاکراتی نیز انجام شد که پیشبرد این مذاکرات از تغییر دولت آمریکا تا حدودی تاثیر پذیرفت؛ اما همچنان موضوع را در دستور کار داریم. تولید مستمر و بهینه نفت در آینده به اعمال روش‎های ازدیاد برداشت بستگی دارد و شرکت ملی نفت ایران هم با درک این مهم، از پروژه‎هایی که در این زمینه باشد استقبال می‎کند. اولویت ما میدان‎های سروش و نوروز است که تاکنون جلساتی را هم با محوریت افزایش ضریب بازیافت از این میدان‎ها داشته‎ایم.

همانطور که می‎دانید شرکت‎های اکتشاف و تولید ایرانی می‎توانند در میدان های متوسط و کوچک به عنوان پیمانکار اصلی فعالیت کنند. دوباره می‎پرسم: پیمانکار اصلی پروژه‎ای نخواهید شد؟

بله. شرکت ملی نفت ایران چنین امکانی را فراهم کرده است؛ اما ما سرمایه کافی برای فعالیت به عنوان پیمانکار اصلی نداریم. اما اگر میدان کوچک یا متوسطی باشد و فاینانسور قابل اعتمادی هم پیدا شود، از توسعه میدان‎های در قالب EPCF استقبال می‎کنیم.

همانگونه که می‎دانید، شرکت‎هایE&P ایرانی باید فعالیت‎های خود را صرفا بر حوزه اکتشاف و تولید متمرکز و سایر فعالیت‎های جاری را متوقف کنند. پتروایران در این زمینه قدمی برداشته؟

زمانی می‎توان این انتظار را از شرکت‎های E&P داشت که آنها در قالب اکتشاف و تولید بکار گرفته شوند. بله؛ اگر چنین اتفاقی بیفتد، پتروایران تنها به عنوان شرکت اکتشاف و تولید فعالیت می‎کند و شرکت حفاری ما به صورت مجزا به ارائه خدمات حفاری می‎پردازد و در مناقصه‎های مختلف حوزه حفاری شرکت می‎کند.

امیدوارم روزهای پرکاری پیش رو داشته باشید.

امید پتروایران به تعیین تکلیف فاز دوم توسعه لایه نفتی پارس جنوبی است تا با آغاز فرآیند توسعه این فیلد مشترک و در صورت همکاری ما به عنوان شریک ایرانی، شرکت جان تازه‎ای بگیرد.