باشگاه خبری فراساحل: نوآوری، به عنوان موتور محرک اقتصاد‌‌‌‌های مبتنی بر دانش و خلاقیت، مزایای فراوانی را از جمله اتکای اقتصاد به منبع بی انتهای خلاقیت، دانش و نوآوری به جای اتکا به منابع زوال پذیر طبیعی هم چون نفت و گاز و معادن با خود به همراه دارد. لیکن پذیرش نوآوری‌‌‌‌ها همواره با چالش‌‌‌‌های بسیاری روبروست که بسته به میزان پذیرش و آمادگی سطح تجاری سازی نوآوری در سطوح بنگاه، جامعه و اقتصاد هر کشور را از منظر ظرفیت جذب نوآوری کارآمدتر و برتر ‌‌‌می‌نماید. نوآوری در عرضه خدمات فنی نفت و گاز و به ویژه در شرکت‌‌‌‌هایی که خدمات فرا ساحل ارائه ‌‌‌می‌نمایند از پیچیدگی بیشتری برخوردار است. گزارش اخیر موسسه Frost & Sullivan در خصوص چشم انداز رشته خدمات فرا ساحل حاکی از آن است که علی رغم کاهش قیمت‌‌‌‌های نفت و کاهش نرخ قیمت‌‌‌‌های خدمات فرا ساحل، تقاضا برای خدمات در این بخش در سالیان آینده با کاهش روبرو نخواهد شد. گزارش این موسسه ‌‌‌می‌افزاید بیش از 35 درصد از تولید نفت خام در جهان تا سال 2020 از میادین فراساحل خواهد بود. برای مثال آمریکا تحقق تولید 6.8 میلیون بشکه نفت خام خود را تا سال 2020 از میادین فراساحلی خود در برنامه دارد. 

توسعه صنعت خدمات فرا ساحل در حوزه نفت وگاز در ایران با توسعه میادین گازی پارس جنوبی در دهه گذشته رشد شتابانی را تجربه کرده است. به گونه ای که سرمایه گذاری در این بخش نزدیک به 50 میلیارد دلار طی این سال‌‌‌‌ها بوده است. طبق محاسبات کارشناسان نزدیک به 50 درصد هزینه‌‌‌‌های توسعه میادین در بخش بالادستی صرف هزینه‌‌‌‌های بخش حفاری و خدمات جنبی حفاری ‌‌‌می‌شود که در این میان هزینه‌‌‌‌های مربوط به اجاره‌‌‌‌های دکل‌‌‌‌های حفاری در سال‌‌‌‌های نه چندان دور تا روزانه 200 هزار دلار بود و با افول قیمت نفت، امروز به حدود زیر 100هزار دلار کاهش پیدا کرده است. لیکن همین مقدار نیز هنوز بخش زیادی از هزینه‌‌‌‌ها را شامل ‌‌‌می‌شود. به طور سنتی وجود دکل‌‌‌‌های حفاری دریایی در زمانی که حفاری چاه‌‌‌‌های نفت و گاز به اتمام ‌‌‌می‌رسد نیز با توجه به عملیات و سرویس‌‌‌‌های مورد نظر برای تکمیل چاه ضروری ‌‌‌می‌نماید که این بخش بزرگی از بودجه پروژه را ‌‌‌می‌طلبد.

با کاهش قیمت‌‌‌‌های نفت و محدودیت بودجه شرکت‌‌‌‌ها نفتی، کارفرمایان ایرانی در شرایط فعلی از یک سو با تنگناهای مالی و از سوی دیگر هزینه‌‌‌‌های بالای دکل‌‌‌‌های حفاری روبرو هستند. در این میان گروه انرژی پاسارگاد با درک این واقعیت و لزوم ارائه راه کارهای نوآورانه در ارائه خدمات فراساحلی در میادین نفت و گاز کشور سرمایه گذاری جدیدی را با خرید و تجهیز شناور ارائه خدمات فنی(Service Barge)  در اواخر سال 2016 آغاز نمود تا از طریق شرکت زیر مجموعه خود در بالادستی نفت و گاز (پترو دانیال کیش) این شناور را با امکانات مختلف تجهیز نموده و برای ارائه خدمات آماده نماید. برای اطلاع از چگونگی اجرا و قابلیت‌‌‌‌های فنی این شناور گفتگویی داشتیم با آقای مهندس علی ایرانی، مدیر پروژه‌‌‌‌های جدید شرکت پترودانیال کیش که از جمله شرکت‌های به نام و پیشرو ایران در ارائه خدمات فنی چاه‌‌‌‌های نفت و گاز است و در سالیان اخیر فعالیت‌ها و خدمات متنوعی را به صنعت نفت کشور ارائه نموده است. مشروح این گفت وگو را در ادامه ‌‌‌می‌خوانید:

لطفا در خصوص شکل گیری این ایده در ایران و اجرای آن توسط شرکت پترو دانیال توضیح دهید:
گروه انرژی پاسارگاد با هدف ارائه راه کارهای نوآورانه در خدمات فراساحلی  میادین نفت و گاز کشور در اواخر سال 2016 اقدام به سرمایه گذاری، خرید و تجهیز شناور ارائه خدمات فنی(Service Barge)  نمود. با استفاده از این شناور، شرکت پترو دانیال در سال 2015 موفق شد به عنوان اولین شرکت ایرانی خدمات فنی چاه‌‌‌‌های نفت و گاز، سرویس چاه آزمایی با فشار بالا (High Rate Well Test) را بدون حضور دکل دریایی (Rigless) در 22 حلقه چاه فازهای 15-16 پارس جنوبی با موفقیت کامل به انجام برساند و در این مسیر با حذف هزینه‌‌‌‌های دکل حفاری به مدت چند ماه صرفه جویی فراوانی را نصیب کارفرمای پروژه نمود که این موفقیت بدون حمایت کارفرمایان پروژه (شرکت نفت و گاز پارس و حفاری دانا)، اتکا به نیروهای متخصص، نوآوری و ریسک پذیری حساب شده میسر نمی‌شد.

لطفا در خصوص مزیت‌‌‌‌های به کارگیری این شناور بفرمایید:
عمده مزیت این شناور قدرت مانور بالای آن، سهولت انتقال و اطمینان از کارایی آن در دریای نا آرام است و با نصب مشعل (Burner Boom) روی آن اجرای عملیات اسید کاری و تمیز کاری چاه، تست چاه و سایر خدمات را با پهلو گرفتن و لنگر اندازی 8 گانه با قدرت و اطمینان بالایی به انجام ‌‌‌می‌رساند. سرعت بالای جا به جایی این شناور تنها بوسیله یک شناور پشتیبانی به اندازه ای است که ظرف مدت 24 الی48 ساعت امکان جا به جایی و موقعیت گیری دقیق آن در محل چاه‌‌‌‌های نفت و گاز در دریا فراهم ‌‌‌می‌باشد که از این منظر قابلیت بسیار مهمی برای کارفرمایان و شرکت‌‌‌‌های بهره بردار محسوب ‌‌‌می‌شود. از سوی دیگر و از لحاظ هزینه‌‌‌‌های روزانه (جهت عملیاتهایی مانند اسیدکاری، چاه آزمایی، لوله مغزی سیار، نمودار گیری، چاه پیمایی) در مقایسه با قیمت نزدیک به 100 هزار دلاری برای اجاره دکل‌‌‌‌های حفاری، این شناور خدماتی هزینه‌‌‌‌ها را به شدت کاهش خواهد داد. بعلاوه این شناور قابلیت اسکان بیش از 100 نفر خدمه را فراهم آورده است و در عین حال کلیه ملاحظات ایمنی نیز در شناور پیش بینی شده است.

با توجه به مزایای بالا و غیرقابل چشم پوشی این نسل از شناورها‌‌‌‌ها حضور جدی آن را در بازار کار ایرانی چگونه ارزیابی ‌‌‌می‌نمایید؟
همانطور که اشاره شد، نوآوری و پذیرش این گونه راه حل‌‌‌‌ها در حوزه خدمات فنی چاه‌‌‌‌های نفت و گاز دریایی اغلب با دشواری‌‌‌‌هایی روبرو است و کارفرمایان و بهره برداران با دیده شک و تردید به آن ‌‌‌می‌نگرند که عمده دلیل آن همان تازگی، عدم تجربه مشابه قبلی و ریسک احتمالی اجرایی ‌‌‌می‌باشد. اکنون این نوآوری ‌‌‌می‌تواند موجب حذف هزینه‌‌‌‌هایی شود که مربوط به حضور دکل در سر چاه است.  با ورود این نوع خدمات به عرصه خدمات فراساحل در صنعت نفت و گاز کشور از یک سو و شرایط مالی پروژه‌‌‌‌های توسعه میادین دریایی از سوی دیگر، لزوم حمایت و توجه کارفرمایان را برای شکل گیری و یافتن جایگاه مناسب برای شرکت‌‌‌‌های نوآور در خدمات فنی حفاری در دریا دو چندان شده است به گونه ای که بهره گیری از این گونه ظرفیت‌‌‌‌ها و نوآوری‌‌‌‌ها و توانمندی‌‌‌‌های داخلی ‌‌‌می‌تواند ضمن تسریع در پیشبرد عملیات دریایی و صرفه جویی مالی، سود فراوانی را نصیب شرکتهای کارفرما و در نهایت صنعت نفت کشور نماید.