باشگاه خبری فراساحل: ٦ فاز متعارف پارس جنوبی ٢٧ فروردین ١٣٩٦ در حالی با حضور رئیس جمهوری به طور رسمی افتتاح شد که صفر تا صد این پروژه‌ها از سوی پیمانکاران ایرانی به سرانجام رسید، پیمانکارانی که در ابتدای توسعه پارس جنوبی که از سال ٧٦ آغاز شد، نقش کمرنگی داشتند. دکتر غلامرضا منوچهری، معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در امور توسعه و مهندسی است. وقتی از او درباره نقشش در توانمند کردن پیمانکاران پارس جنوبی ‌می‌پرسم، ‌می‌گوید: «پیمانکاران ایرانی در کلاس درس پارس جنوبی بین المللی شدند.» وقتی از او ‌می‌خواهم پنج فرد تاثیر گذار در توسعه پارس جنوبی را نام ببرد سه بار نام بیژن زنگنه را ‌می‌برد و سپس اکبر ترکان و سیدمهدی میرمعزی بعنوان گزینه‌های بعدی یاد ‌می‌کند. معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در امور توسعه و مهندسی معتقد است: مهندس زنگنه هم بنیانگذار پارس جنوبی است و هم کسی که تحول بنیادی در صنعت نفت ایجاد کرد. غلامرضا منوچهری مانند بیژن زنگنه از جمله فارغ التحصیلان نسل طلایی دانشجویان دانشکده فنی دانشگاه تهران در دهه ٥٠ شمسی است. متن کامل این گفتگو در ادامه ‌می‌آید:

آینده پارس جنوبی را چگونه ‌می‌بینید؟
پیش بینی ‌می‌شود تا ٢ سال یا حداکثر٣٠ ماه آینده غیر از فاز ١١ پارس جنوبی، بقیه فازها تکمیل شود؛ کار فاز ١١ پارس جنوبی نیز ظرف ٤ سال آینده به پایان ‌می‌رسد، طبیعتا سهم عمده ای از تامین گاز و میعانات گازی کشور به عهده پارس جنوبی خواهد بود؛ تولید میعانات گازی تولید شده در پارس جنوبی با تکمیل فازهای این میدان مشترک به یک میلیون بشکه در روز خواهد رسید.

مهمترین چالش میدان عظیم پارس جنوبی در سالهای آتی چه خواهد بود؟
افت فشار گاز و میعانات گازی یکی از عمده ترین چالشهای این میدان خواهد بود.

چه اقداماتی باید در این زمینه انجام شود؟
استفاده از کمپرسورهای فشار افزا ‌می‌تواند یکی از اقدامات باشد ضمن این که مطالعات مخزنی نیز باید به طورجدی و فراگیرتر انجام شود؛ همچنین تغییروضعیت و رفتار مخزن در شرایط فعلی و پیش بینی در آینده  و همینطور لایه‌های دیگر پارس جنوبی باید بررسی شود، انتقال گاز از میدان‌های مجاور، به نحوی که تراز تولید پارس جنوبی، فشارگاز و حجم تولید میعانات گازی خیلی سریع افت نکند از دیگر اقدامات است، گرچه افت یک امرطبیعی است اما باید سعی کنیم برنامه تولید را طولانی تر کنیم.

با این توضیحات به نظر ‌می‌رسد پارس جنوبی در آینده کارهای بیشتری را ‌می‌طلبد.
کاملا درست است؛ حفاری‌ها در این میدان مشترک در آینده تکمیلی خواهد بود و بر اساس مطالعاتی که انجام ‌می‌شود در واقع ممکن است مدل حفاری تغییر کند، ضمن این که روی قسمت مشترک مخزن این  میدان مشترک حساسیت بیشتر است چون هم قطری‌ها و هم ما برداشت ‌می‌کنیم طبعیتا مشکلات بیشتر خواهد بود.

آیا در ایران تکنولوژی نگهداشت و حفظ تولید وجود دارد؟
این تکنولوژی قابل دسترسی است و طبیعتا در آینده هم ‌می‌توانیم سهم شرکت‌های ایرانی را در اجرای اینگونه پروژه‌ها افزایش دهیم؛ منتهی هر چی به جلو ‌می‌رویم هزینه تولید گاز و میعانات گازی افزایش ‌می‌یابد و باید بپذیریم هزینه تولید در پارس جنوبی بالاتر ‌می‌رود.

هزینه تولید در پارس جنوبی هم اکنون چقدر است؟
هزینه اجرای یک فاز پارس جنوبی در شرایط فعلی حدود ٢ میلیارد و ٥٠٠ میلیون دلار است و هزینه تولید ما در سال حدود ٢ تا  ٣ درصد ارزش سرمایه گذاری است که عدد پایینی است اما در آینده این رقم افزایش ‌می‌یابد.

تا چه میزان افزایش ‌می‌یابد؟
بستگی به سال‌های آتی و به میزان سرمایه گذاری اضافی دارد؛ در واقع هزینه تاسیسات افزایش ‌می‌یابد؛ رقم دقیقی نمی‌توانم بگویم اما بیش از ٢ برابر افزایش پیدا ‌می‌کند.

آقای دکتر؛ آیا مدیریت کنونی برای حفظ و نگهداشت تولید پارس جنوبی با شرایطی که عنوان کردید، کافی است؟
در زمینه نگهداری تاسیسات بخش خشکی، شرکت ملی نفت ایران تجربیات زیادی از گذشته داشته است و مشکل عمده ای در این زمینه نداریم، البته باید استاندار تولید را بالا ببریم، میزان گاز فلر را کم کنیم و آسیب به محیط زیست را به حداقل برسانیم که در این بخش نیز نیاز به سرمایه گذاری است ضمن این که در برخی از پالایشگاهها ما نیاز داریم پروسه تکمیلی را، برای حذف گاز فلر پیاده سازی کنیم.

در بخش فراساحلی وضعیت چگونه است؟
دراین بخش نیاز به توجه بیشتر و اعمال استانداردهای بالاتری داریم چون هنوز در بخش دریا، الگوی بهره برداری کاملا منطبق با نرم بین المللی نداریم، سکوهای ما در ابتدا طراحی قرار بود بدون نفر باشد در حالی که هم اکنون نفر داریم. باید توجه به این بخش با توجه به این که در معرض استهلاک بیشتری قرار دارد و دسترسی اش سخت تر است بیشتر باشد. تا بتوانیم پارس جنوبی را که آینده ٣٠ تا ٥٠ ساله دارد، اداره کنیم.

پارس جنوبی چه نقشی در توانمند کردن پیمانکاران داخلی داشته است؟
واقعیت این است پارس جنوبی در ارتقای صنعت داخلی، ساز و کار مدیریت پروژه و توسعه نظام پیمانکاری، توسعه شرکت‌های خدمات مهندسی نقش زیادی داشته و این نقش همچنان ادامه دارد، یک زمانی در گذشته ‌می‌گفتند ذوب آهن اصفهان از جهت  بتن ریزی و قالب بندی در ایران شروع خوبی بود اما پارس جنوبی در زمینه توسعه دانش کارEPC ، مهندسی نفت و مهندسی ساخت پالایشگاه و تجهیزات نقش عمده ای داشته  است. البته نمی‌توانیم بگویم اولین بار این کارها در پارس جنوبی اتفاق افتاده است اما با توجه به مقیاس وسیع کار، بسیاری از کارگاه‌های صنعتی، کارخانجات و شرکت‌های پیمانکاری در سایه پارس جنوبی به وجود آمده و رشد کردند و فعالیتهایشان به نقاط دیگر کشور سرایت کرد. ‌می‌توانم بگویم پارس جنوبی استاندارد کار فنی و سطح توقع مدیران را نسبت به کیفیت انجام کار بالا برد و تعامل خوبی میان شرکت‌های ایرانی و بین المللی در لایه‌های مختلف کاری شکل پیدا کرد. در واقع بعد از اجرای فازهای یک تا هشت پارس جنوبی که از سوی شرکت‌های ایرانی و خارجی انجام شد در فازهای ١٢ تا ١٦ پارس جنوبی نقش اول به شرکت‌های ایرانی سپرده شد. گرچه از لحاظ افزایش هزینه‌ها و طولانی شدن زمان در برخی از این پروژه‌ها مشکل داشتیم اما بالاخره شرکت‌های ایرانی توانشان را در انجام کار در بخش حفاری، فراساحل، خشکی و خطوط لوله نشان دادند.

اگر بخواهیم نام چند شرکت ایرانی که با پارس جنوبی توانمند شدن را نام ببرید از چه شرکت‌های نام ‌می‌برید؟
مطمئنا در صدرهمه آنها پتروپارس است. پتروپارس توانست به عنوان یک شرکت توسعه دهنده نقش آفرینی کند. همچنین از شرکت اویک بعنوان شرکت EPC کار، شرکت تاسیسات دریایی در بخش EPC فراساحل، برخی از شرکت‌های بخش خصوصی نیز نام برد البته شرکت صدرا هم رشد خوبی داشته است که در ادامه به دلیل برخی از مشکلات داخلی، پروژه‌هایش خیلی طولانی شد و هنوز سکوهایش را در فازهای ١٣ و ١٤ و ٢٢ تا ٢٤ پارس جنوبی تحویل نداده است. در کل شرکتهای ایرانی در طول دوره توسعه پارس جنوبی رشد خوبی داشته اند.

چند مورد از اولین‌های که در پارس جنوبی انجام گرفت را نام ببرید؟
حفاری، حفاری عمیق، لوله گذاری کف دریا و مدیریت پروژه کلان را ‌می‌توان بعنوان نخستین‌های پارس جنوبی نام برد.

با تکمیل فازهای پارس جنوبی، ایران چه نقشی ‌می‌تواند در بازار گاز ایفا کند؟ البته اگر مصرف بی رویه اجازه دهد.
با تکمیل فازهای پارس جنوبی امکان تکمیل سرمایه گذاری در بخش ال ان جی را کسب ‌می‌کنیم البته هم اکنون نیز این امکان وجود دارد، همینطور امکان صادرات گاز بیشتر به منطقه پیدا ‌می‌کنیم.

مهمترین چالش پارس جنوبی در سالهای اخیر چه بوده است؟
سرمایه گذاری، مدیریت پروژه، تامین تجهیزات و کالا هر کدام چالش‌های خودشان را داشتند که با رفع تحریم و اجرای برجام این مشکلات حل شده است.

آقای دکتر با توجه به این که شما هم در پتروپارس و هم در تاسیسات دریایی مدیریت کرده اید و تجربه بخش خشکی و بخش دریا را در کارنامه خود دارید به عملکردتان در پارس جنوبی چه نمره ای ‌می‌دهید؟
خدا را شکر سهمی در توسعه این میدان از همان نخستین روزها داشتم، در تکمیل پروژه فاز یک پارس جنوبی که در انتهای این پروژه وارد شدم، حضور داشتم. در توسعه فازهای ٦ تا ٨ پارس جنوبی از ابتدا تا انتها مدیر پروژه بودم، همچنین تا نیمه توسعه فاز ١٢ پارس جنوبی بعنوان مدیرعامل شرکت پتروپارس و مدیر پروژه فعالیت کردم و زمانی که این شرکت را ترک کردم تمام قراردادها بسته شده بود. قرارداد فاز ١٩ پارس جنوبی زمانی که در پتروپارس بودم امضا شد؛ ضمن این که در زمان مدیریت در تاسیسات دریایی ٧ تا ٨ سکوی پارس جنوبی که مدتها در انتظار تکمیل شدن بود تکمیل و به آب اندازی شد.

سهم شما چقدر ‌می‌شود آقای دکتر؟
لبخند ‌می‌زند؛ سهم قابل توجهی است.

پنج فرد تاثیر گذار در توسعه پارس جنوبی را نام ببرید؟
زنگنه، زنگنه، زنگنه، مطمئنا یک تا ٣ آقای زنگنه است، آقایان ترکان و میرمعزی هم در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

مقام معظم رهبری، آیت الله‌هاشمی رفسنجانی و مهندس زنگنه چه چیزی از پارس جنوبی را در ذهن شما تداعی ‌می‌کند؟
مقام معظم رهبری، با این‌ که گزارش‌های پارس جنوبی را همیشه ‌می‌خوانند و مطلع هستند با حضورشان در پارس جنوبی در فروردین ماه ٩٢ تاکید مجددی بر این کار عظیم گذاشتند و همیشه حا‌می‌ پروژه بودند.
مرحوم آیت ا..هاشمی رفسنجانی، همیشه آرزو داشت که سرعت کار در پارس جنوبی بالا برود و سهم ایران در برداشت از این میدان مشترک افزایش یابد.
مهندس زنگنه، هم بنیانگذار پارس جنوبی است و هم کسی که تحول بنیادی در صنعت نفت ایجاد کرد.