باشگاه خبری فراساحل: رییس انجمن هواشناسی و مخاطرات قشم، با تاکید بر ضرورت افزایش تعداد بویه‌های هواشناسی دریایی تا 30 عدد، گفت: در حال حاضر لزوم در اختیار داشتن شبکه رادار دریایی بیش از پیش احساس می‌شود. به گزارش باشگاه خبری فراساحل و به نقل از مارین‌تایمز، مرتضی فاخری با بیان اینکه یکی از مواردی که در ایمنی دریانوردی حائز اهمیت است، اطلاع از وضعیت هواشناسی دریایی است، اظهار داشت: دریانوردان، قبل از هر سفر و همچنین در طول مسیر دریایی، به‌طور مستمر جویای اوضاع آب و هوای در پیش رو هستند که لازمه آن، مجهز بودن به تجهیزات اولیه هواشناسی اعم از بادسنج، فشارسنج و... در هر شناور و همچنین ارتباط با مراکز کنترل دریایی جهت دریافت اخبار جوی هر منطقه است.

وی افزود: طبق قانون، سازمان هواشناسی کشور به عنوان متولی و صاحب نظر اصلی در مورد جمع‌آوری داده‌ها، بررسی نقشه‌ها و تصاویر ماهواره‌ای، تحلیل و سرانجام، پیش‌بینی نهایی در مورد آب و هوای مناطق مختلف کشور تعیین شده که از مزایای آن، در اکثر امورات از جمله کشاورزی، دریایی و... استفاده فراوان می‌شود. فاخری در زمینه فعالیت سازمان هواشناسی در مورد دریا و همکاری سایر ارگان‌ها، گفت: در سال‌های اخیر با همکاری سازمان بنادر و دریانوردی در مناطق مختلف دریایی، ایستگاه‌های سیار یا خودکار دریایی و همچنین بویه‌های هواشناسی استقرار یافت، تا با اطلاعات دریافتی از این تجهیزات، پیش‌بینی دقیق‌تری نسبت به شرایط دریایی در ساعات آینده انجام شود.

به گفته وی؛ سازمان بنادر و دریانوردی نیز با نصب دو بویه موج نگار در کیش و قشم، گام بزرگی در فراهم کردن بسترهای لازم در دریافت داده‌های اقلیمی و نقطه‌ای انجام داده که در بستر این فعالیت، پایش محیطی و زیستی مناطق مورد نظر، جمع‌آوری، و در اختیار صاحب نظران قرار می‌گیرد.

ناوگان نفتکش کشور همیار هواشناسی دریایی

رییس انجمن هواشناسی و مخاطرات قشم، با بیان اینکه اکثر ادوات و تجهیزات موجود هواشناسی دریایی، مربوط به هواشناسی نزدیک به ساحل است، و لازم بود تا از سواحل دور نیز اطلاعاتی دریافت شود، گفت: در این رابطه، شرکت ملی نفتکش دو فروند از کشتی‌های خود را که به تجهیزات هواشناسی مجهز بودند، در بحث هواشناسی دریایی به‌کار گرفت. فاخری، ادامه داد: این کشتی‌ها، در  چهار نوبت زمانی در روز، اطلاعاتی از دریا، شامل ارتفاع موج، سمت و سرعت باد و... را در اختیار سازمان هواشناسی قرار می‌دهند، تا تحلیل مناسبی نسبت به اوضاع جوی ارائه شود.

وی تصریح کرد: در حال حاضر تعدادی بویه هواشناسی در دریای خزر و به مقدار بیشتر در خلیج فارس و دریای عمان مستقر شده که با توجه به گسترش حوزه فعالیت دریایی توسط شناورهای متردد بین بنادر، نیاز به افزودن این بویه‌ها تا 30 عدد و در فواصل کمتر، بطور کامل احساس می‌شود. به گفته فاخری؛ دلیل اصلی کاربردی بودن این بویه‌ها، دریافت اطلاعاتی از جمله دمای آب، ارتفاع موج، ارتفاع جزر و مد، سمت و سرعت باد و... است که همگی، لازمه اصلی اطلاعات هواشناسی و پیش بینی آینده، هستند.

ضرورت استقرار رادارهای دریایی

وی در ادامه با اشاره به کمبودهای موجود در حوزه هواشناسی دریایی؛ یکی از ادوات مهم و کاربردی را شبکه رادار دریایی دانست و گفت: با استقرار این رادارها، می‌توان مشخصات امواج و جریانات سطحی آب را در شعاع 40 تا 50 مایلی و در نوع پیشرفته‌تر تا محدوده 100 مایلی را نیز اندازه‌گیری کرد. این فعال حوزه هواشناسی دریایی، در ادامه گفت: مزیت اصلی این رادارها نسبت به بویه‌های هواشناسی، برد زیاد و پوشش وسیع آن و همچنین، نگهداری آسانتر آن است که در حال حاضر با توجه به پیشرفت این علم در جهان و کشورهای همسایه، لزوم در اختیار گرفتن آنها به‌طور کامل احساس می‌شود.

فاخری با تاکید بر اینکه سازمان هواشناسی به تنهایی قادر به تامین هزینه برای تمام تجهیزات و ادوات نیست، گفت: هزینه نگهداری و تعمیر ادوات هواشناسی کاری بسیاری سخت و دشوار است که لازم است سازمان‌های مرتبط دیگر از جمله سازمان بنادر و دریانوردی، شیلات، نقشه‌برداری، نیروی دریایی و... در این راستا، یاری‌رسان باشند. وی تصریح کرد: در حال حاضر، استان‌های ساحلی در خلیج فارس و دریای عمان، شامل هرمزگان، بوشهر، خوزستان و سیستان و بلوچستان، به‌طور مستقیم با دریایی مواجه هستند که قوت اصلی و زندگی مردم این نواحی از آن است. به این ترتیب، دقت در ارایه پیش‌بینی‌ها می‌تواند در سلامت کاری و جانی دریانوردان و همچنین تضمین زندگی و برگشت سالم از کار دریایی، تاثیر فراوان داشته باشد.

فاخری درباره وضعیت پیش‌بینی و تحلیل هواشناسی دریایی، گفت: نبود امکانات و تجهیزات مناسب و نیاز به تعمیر و نگهداری مکرر این سیستم‌ها موجب شده تا تاثیر زیادی در پیش‌بینی‌های دقیق به وجود آید. وی ادامه داد: به‌طور مثال، دریانورد در قبل و هنگام سفر دریایی در هر منطقه از خلیج فارس، نیاز مبرم به اطلاعاتی خاص که مهم‌ترین آن‌ها سمت باد است، دارد که این مؤلفه، در هر نقطه از خلیج فارس با توجه به شرایط فصلی و منطقه‎‌ای، متفاوت و بسیار مهم است. اگر نتوانیم، با اطلاعات دریافتی، وضعیت باد را در نقاط مختلف مشخص کنیم، پس یقین داشته باشیم که مشکل اصلی از تجهیزات است و این یعنی اخلال در سفر و نقص در پیش‌بینی.

در هواشناسی دریایی از اطلاعات محلی استفاده کنیم

رییس انجمن هواشناسی و مخاطرات قشم، افزود: لازم است کارشناسان هواشناسی شاغل در ادارات هواشناسی در استان‌های ساحلی، برای ارائه دقیق پیش‌بینی دریایی، ضمن آموزش و تحقیق در مورد دریا و حالات مختلف آن، از اطلاعات محلی که مختص هر منطقه است، استفاده کنند که در این راه، بومیان در نواحی مختلف می توانند، کمک شایانی در این راه کنند. قدیمی‌ها و محلی‌های ساحل نشین، اطلاعاتی بس ارزنده‌تر از آنچه تا کنون به‌طور آکادمیک آموخته‌ایم ارائه می‌دهند و چه بهتر که کارشناس هواشناسی که در مورد دریا و شرایط آینده آن، نظر و تحلیل می‌دهد، خود نیز در سفرهای دریایی شرکت و از اطلاعات محلی و بومی و همچنین تجربه‌های پیشین، استفاده کنند که به‌طور قطع، تاثیر آن در پیش‌بینی دریایی بسیار مهم است.

وی تاکید کرد: سازمان هواشناسی با ایجاد ایستگاه‌های مختلف و وسیع خود در کلیه بنادر ساحلی، توانسته است از نظر جمع‌آوردی داده‌ها شامل دما، فشار و...، کمک بسیار شایانی را ارایه کند اما، در تحلیل و پیش‌بینی به‌ویژه در حوزه دریایی، با تعلل و احتیاط اقدام می‌شود. باید به موقع و قبل از شروع بحران‌های دریایی، اقدام به صدور هشدار و اخطار شود تا دریانورد برای روزهای آینده خود، برنامه دقیقی داشته باشد.

فاخری که خود یکی از فعالان در حوزه آب و هواشناسی دریایی است، گفت: با توجه به اینکه در حوزه هواشناسی دریایی و اطلاع‌رسانی دقیق آن به دریانوردان، مشکلات بسیار زیادی وجود داشت، از سال 1393 انجمن هواشناسی و مخاطرات در جزیره قشم تشکیل شد تا با توجه به مرکزیت این جزیره در تنگه هرمز و استفاده از اطلاعات محیطی و طبیعی، گامی در راهنمایی مناسب دریانوردان برداشته شود. همچنمین با تشکیل گروه‌های دیده‌بان و داوطلب و تجهیز آنها به ادوات اولیه هواشناسی در نقاط مختلف ساحلی و جزایر، از افراد بومی در ساحل و یا شناورهای متردد در دریا، توانستیم با دریافت اطلاعات و داده‌های مربوطه، تحلیل‌های دقیق و پیش‌بینی‌های مناسبی در زمینه هواشناسی دریایی همراه با نقشه‌های مربوطه ارائه دهیم.

رییس انجمن هواشناسی و مخاطرات قشم، افزود: نوع کار و تنوع آن موجب شد که از جای جای مناطق مختلف خلیج فارس تا دریای عمان، از افراد داوطلب استفاده شود. در حال حاضر، تعداد دیده‌بان‌های داوطلب این انجمن به 150 نفر رسیده است که اطلاعات خود را به‌طور مستمر و آموزش دیده به این انجمن ارائه می‌دهند. همه این اطلاعات پس از بررسی و پیش‌بینی دقیق در فضای مجازی و از روش‌های مختلف همچون سایت‌های خبری و رسانه‌های مکتوب به اطلاع بیش از  هفت هزار نفر از دریانوردان عضو این انجمن می‌رسد. هم‌اکنون، رسانه‌های مختلف و همچنین سازمان مرتبط به دریا، از اطلاعات این انجمن به‌طور رایگان استفاده می‌کنند.

فاخری در پایان، ضمن تشکر از همه کارشناسان سازمان هواشناسی که با امکانات محدود خود، در این زمینه فعالیت می‌کنند پیشنهاد کرد تا با گسترش "تهک‌های دریایی" (توسعه هواشناسی کاربردی) و استفاده از نظرات افراد با استعداد به ویژه در نواحی ساحلی خلیج فارس و دریای عمان، گام موثری در توسعه این علم برداشته تا دریانورد ایرانی برای انجام سفر دریایی با اطلاعات هواشناسی دریایی از منابع معتبر داخلی همچون سازمان هواشناسی، با اطمینان خاطر، اقدام کند.