باشگاه خبری فراساحل: حمیدرضا شاهدوست مدیرعامل شرکت پایانه‌های نفتی ایران می‌گوید: با ساخت حوضچه فراگیر در پایانه نفتی شمال، افزون بر سه اسکله کنونی موجود با آبخورهای چهار تا پنج متر، ۱۴ اسکله با آبخور ۱۴ متر نیز به این مجموعه افزوده می‌شود. فاز نخست پروژه احداث حوضچه فراگیر شمال، ساخت دیواره‌های موج شکن را شامل می‌شود، حوضچه جدید دارای دو موج شکن در غرب و شرق است. بخش غربی دیواره موج شکن حوضچه فراگیر ۲۴۰۰ متر و بخش شرقی آن ۱۷۲۰ متر به سمت دریا پیش رفته است و این بزرگترین سازه سنگی است که تاکنون در کل شمال کشور احداث شده است. با تکمیل این فاز، امکان پهلو گیری کشتی‌هایی با ظرفیت ۶۳ هزار تن فراهم خواهد شد. شرکت پایانه‌های نفتی ایران در چند سالی که بنا به دلایلی عملیات سوآپ نفت خام متوقف شده بود، از صفر تا ۱۰۰ تجهیزات کامل سکوهای تخلیه موجود را بازسازی کرده است و هم‌اکنون هیچ‌گونه مشکلی برای پهلوگیری کشتی‌های نفتکش وجود ندارد. به گفته شاهدوست، ظرفیت کنونی پایانه نفتی شمال، روزانه ۱۲۰ هزار بشکه است که در صورت از سرگیری عملیات سوآپ، می‌تواند با توان حداکثری که از قبل موجود بوده این عملیات را انجام دهد. پیش از این، پایانه شمال با استفاده از توان دو اسکله تخلیه شرکت‌‌صدرا موفق به تحویل روزانه ۲۵۰ هزار بشکه نفت شده است که در صورت افزایش حجم سوآپ، همچنان می‌توان از دو پست اسکله تخلیه شرکت صدرا استفاده کرد. ظرفیت تخلیه نفت خام می تواند تا ۱.۵ میلیون بشکه افزایش یابد. شاهدوست در مورد اجرایی شدن پروژه حوضچه فراگیر شمال می‌گوید: با اجرایی شدن این پروژه در فازهای مختلف می‌توانیم به ترتیب ظرفیت تخلیه نفت خام را از روزانه ۱۲۰ هزار بشکه به ۵۰۰ هزار بشکه، یک میلیون و یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهیمالبته افزایش ظرفیت تخلیه نفت‌خام با ساخت مخازن ذخیره‌سازی نفت‌خام هم ارتباط دارد که هم‌اکنون این پروژه نیز در دست اجراست.

یکی از اهداف برنامه ششم توسعه تعامل با کشورهای منطقه اعلام شده است در این راستا باید از پتانسیل خط انتقال نفت خام شمال به جنوب استفاده و ضمن حفظ منافع اقتصادی، نقش حاکمیتی ایران را در منطقه را حفظ کرد. مدیرعامل شرکت پایانه های نفتی ایران نیز در این‌ باره، ضمن تاکید بر بحث حاکمیتی در دریای خزر و تعامل با کشورهای آسیای میانه به درآمدزایی حاصل از انجام عملیات سوآپ اشاره می‌کند و می‌گوید: نفت خام دریافتی از شمال کشور به پالایشگاه‌های تهران و تبریز تحویل داده می‌شود و این امر از بخشی از هزینه‌هایی گزاف انتقال نفت جنوب به این دو پالایشگاه می‌کاهد. هم اکنون کشورهای قزاقستان و روسیه برای انجام سوآپ نفت خام اعلام آمادگی کرده‌اند و همچنین قرار است چندین شرکت اروپایی که در برخی از کشورها سهمی در برداشت نفت دارند، رویکرد تجدیدی را با انتقال سهم نفت خام خود از طریق کوریدور ایران انجام دهند. بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده قرار است روزانه بین ۵۰ الی ۱۰۰ هزار بشکه نفت خام معاوضه شود. همچنین پایانه نفتی نکا آمادگی دارد حجم سوآپ نفت خام را به ۱۷۰ هزار بشکه در روز برساند. مدیرعامل شرکت پایانه‌های نفتی ایران درباره برنامه سوآپ نفت خام ایران می‌گوید: نظر وزارت نفت مبنی بر سوآپ نفت است نه خرید آن که صراحتا نیز اعلام شده است. در مجموع می‌توان گفت، با اجرای طرح سوآپ، ایران با دستیابی به سهم قابل‌‌توجهی از بازار نفت حوزه دریای خزر افزون بر کسب منفعت اقتصادی می‌‌تواند در راستای ارتقاء جایگاه بین‌‌المللی خود و کسب منافع سیاسی و امنیتی نیز گام بردارد. بنابراین تنها نگاه درآمدزایی به سوآپ -همانگونه که در برهه‌‌ای از زمان اتفاق افتاد- می‌‌تواند طرح را توجیه‌نا‌پذیر جلوه دهد.