باشگاه خبری فراساحل: در این روش، خط لوله به طورکامل در خشکی  ساخته و تست می‌گردد و به طور کلی با روش‌های مرسوم لوله‌گذاری به روش‌های J Lay-S Lay – تفاوت‌های زیادی دارد. با این فن‌آوری هزینه‌های عملیات دریایی در مقایسه با روش‌های مرسوم لوله‌گذاری که در آنها  لوله‌ها بر روی بارج لوله‌گذار در دریا جوش داده می‌شوند، بسیار پایین می‌آید. در این روش، لوله‌گذاری در دریا بسیار سریع انجام می‌شود به طوریکه در لوله‌های با سایز بالا، روزانه 25 کیلومتر لوله‌گذاری دریایی انجام می‌شود یعنی سرعتی معادل حدود 10 برابر روش‌های متداول. بعلاوه در این روش، ایمنی عملیات به دلیل به خدمت گرفته شدن تعداد بسیار کمتر پرسنل اجرایی لوله‌گذاری در دریا، بسیار بالا می‌باشد.

تفاوت عمده لوله‌گذاری به روش دایره‌ای نسبت به روش‌های متداول لوله‌گذاری دریایی جوشکاری و تست کامل ریسه‌های تشکیل دهنده خط لوله در خشکی می‌باشد. با توجه به موقعیت محل عملیات ساخت ریسه‌ها در خشکی، قطعات 50 الی 1500 متری در خشکی آماده می‌شود و موقتا در یارد مربوطه نگهداری می‌گردند و پس از کشیده شدن به داخل دریا قطعه بعدی جوش داده می‌شود و این کار تکرار می‌گرد و به موازات جوش داده شدن کار تشکیل خط لوله به صورت دایره با استفاده از یدک‌کش و نقاط ثابت بوجود آمده در دریا (نزدیک خشکی) انجام می‌شود و در مرحله بعد توسط یدک‌کش‌ها به سمت محل نهایی نصب در دریا به وسیله یدک‌کش‌ها کشیده می‌شوند.

پس از رسیدن خط لوله دایره‌ای شکل به محل نهایی نصب، سر خط لوله وارد شناور لوله‌گذار مستقر در محل نهایی نصب وارد می‌شود و کار لوله‌گذاری با سرعت بالا (حدود 25 کیلومتر در روز) آغاز می‌گردد.

مراحل مختلف تشکیل خط لوله دایره شکل در دریا (نزدیک ساحل) تا باز شدن خط لوله در محل نهایی نصب مرحله به مرحله در تصاویر نشان داده شده است.

تغییر شکل در محدوده الاستیک
همانطور که توضیح داده شد، رشته‌های آماده شده در خشکی  به هم جوش داده می‌شوند و سپس از روی بالشت‌ها به روی آب منتقل می‌گردند و در صورت نیاز با کمک مخازن شناوری بر روی آب شناور باقی می‌مانند. وقتی که خط لوله براساس محاسبات مهندسی به طول کافی رسید، تشکیل دایره آغاز می‌گردد. قطر دایره بوجود آمده توسط رشته خط لوله  می‌بایست حداقل 500 برابر قطر خط لوله باشد تا تغییر شکل پلاستیک در متریال اتفاق نیفتد. به عبارت دیگر تغییر طول، می‌بایست به میزان 20درصد کرنش مجاز متریال باشد. به عنوان مثال خط لوله با قطر 20 اینچ ( 500 میلی متر) دایره‌ای به قطر 250 متر را می‌بایست تشکیل دهد.

کیفیت جوش و مقاومت خستگی بهبود یافته
در روش‌های متداول لوله‌گذاری در دریا، درزهای خط لوله تنها زمان کوتاهی پس از جوشکاری خنک می‌شود و بلافاصله به آب دریا منتقل می‌گردند که این مسئله باعث گسترش ناحیه HAZ و تحت تنش بودن درزهای جوش می‌گردد و در اثر بارهای تناوبی، احتمال بوجود آمدن ترک در درز جوش را بالا می‌برد. در حالیکه در این روش، درزهای جوش، زمان کافی برای خنک شدن در شرایط هوای محیط را دارد و می‌توان عملیات بهبود ساختار جوش با استفاده از روش‌های التراسونیک (UIT)، needle peeking and weld toe dressing را انجام داد.
استفاده از تنش زدایی بعد از جوشکاری در خشکی به دلیل وجود زمان کافی، مقاومت درزهای جوش  نسبت به ایجاد ترک در زمان اعمال بارهای تناوبی افزایش می‌یابد.

انتقال خط لوله به صورت شناور
وقتی که خط لوله با شرایطی که در بخش‌های قبلی توضیح داده شد به صورت دایره‌ای در آمد، (این دایره بوجود آمده چند لایه می‌تواند تا حدود 100 کیلومتر خط لوله را تشکیل دهد) توسط یدک‌کش‌های متعدد با توجه به سایز و طول خط لوله به سمت محل نهایی نصب کشیده می‌شود و همانطور که قبلاً توضیح داده شد عملیات باز کردن ریسه دایره‌ای توسط شناور لوله‌گذار آغاز می‌گردد.

بازیابی خطوط لوله موجود
توسط این روش امکان بازیابی خطوط لوله موجود در بستر دریا و تبدیل خط لوله به یک اسپول دایره ای شکل و انتقال آن به یک نقط دیگر جهت استفاده مجدد از آن وجود دارد.

نتیجه‌گیری
مزایای این روش  نسبت به روش‌های متداول لوله‌گذاری در دریا ( S-Lay  و J-Lay) عبارتند از:
• ایمنی بالا
• هزینه بسیار کمتر
• سرعت لوله‌گذاری بالا (حدود 10 برابر روشهای متداول)
• اطمینان بالا
• کاهش نیروهای اجرایی در دریا که ارتباط مستقیم با افزایش ایمنی و کاهش هزینه‌ها دارد
• حذف تجهیزات گران قیمت استفاده شده در روش‌های لوله‌گذاری مرسوم مانند دستگاه‌های جوشکاری، تست، پوشش‌دهی درز لوله و ....
• آزمایشات گوناگون نشان داده است که از این روش می‌توان برای لوله‌گذاری انواع سایزهای خط لوله استفاده نمود.

با توجه به وجود منابع نفت و گاز فراوان در خلیج فارس و عمق کم این منطقه و همچنین وجود یاردهای مناسب در سواحل خلیج فارس، این روش می‌تواند تحولی چشمگیر را در لوله‌گذاری دریایی بوجود بیاورد.

هم اکنون شرکت نفت فلات قاره و شرکت نفت و گاز پارس، پروژه‌های زیادی را در دست تعریف و اجرا دارند و مطمئنا استفاده از این روش جدید لوله‌گذاری می‌تواند علاوه بر سرعت بخشیدن به تکمیل پروژه‌ها، هزینه‌های اجرایی پروژه‌ها را کاهش دهد.

در این راستا شرکت "فراساحل انرژی خاور میانه" آماده هر گونه همکاری با شرکت‌های پیمانکاری لوله‌گذاری دریایی و کارفرمایان محترم می‌باشد.

  کد خبر : 951
  مسعود یوردخانی کارشناس صنعت فراساحل

پنجشنبه ۱۰ دی ۱۳۹۴ ، ساعت ۱۳:۲۲:۲۶