باشگاه خبری فراساحل : مروری بر تاريخ پر فراز و نشيب شرکت ملی حفاری ایران (گزارش ویژه)

باشگاه خبری فراساحل: از زمانی كه شركت ملی حفاری ايران، كليد فتح مخازن هيدروكربوری در ایران را به دست گرفت، حدود 35 سال می‌گذرد و بی‌گمان در اين بیش از چهار دهه، بار سنگين توسعه مخازن بر دوش اين شركت بوده است، هرچند در طول سال‌های گذشته شركت‌های دیگری هم در بخش خصوصی در توسعه ميادين نفتی و گازی كشور مشاركت داشته‌اند اما همين شركت‌ها باا نیروهای کارآزموده شده در شرکت ملی حفاری شکل گرفته‌اند و هم بدون كمك ملی حفاری قادر به انجام مأموريت خود نبودند. تاريخ 110 ساله صنعت حفاری در كشور، تاريخ پر فراز و نشيبي ست سرشار از خاطره‌های تلخ و شيرين؛ هشت سالگي حفاری در ایران بود كه نخستين چاه در منطقه نفتون مسجد سليمان به نفت رسيد و تا 700 سال پس از آن صنعت حفاری همچنان در انحصار خارجي‌ها بود اما در اول دي‌ماه 1358 و در اوج مبارزات حق‌طلبانه ملت ايران، در روزهايي كه همه كارشناسان و متخصصان خارجي كشور را ترك كردند، بنيانگذار جمهوري اسلامی‌حضرت امام خمینی (ره) كه فرامين و راهبردهايش در طول تاريخ انقلاب اسلامی‌همواره سرنوشت‌ساز بوده است، فرمان تأسيس شركت ملی حفاری ايران را صادر كرد تا آخرين حلقه وابستگی صنعت نفت از هم گسسته شود. 

شركت  ملی حفاری ايران، مولود مبارك انقلاب اسلامی‌است و فرمان تأسيس آن از سوی امام راحل (ره) از افتخارات جاودانه آن به شمار می‌رود. از ياد رفتني نيستند روزهايي كه مديران و مهندسان خارجی هنگام خروج از كشور با پوزخند خاصي به كارگران ايرانی می‌گفتند لباس‌هايمان را همين جا می‌گذاريم، زيرا يك هفته نمی‌شود كه با تمنا و خواهش به سراغمان می‌آييد تا چاه‌هايتان را حفاری كنيم؛ از آن روز تاكنون 32 سال می‌گذرد اما هنوز خواب آشفته غارتگران سرمايه‌های ملي تعبير نشده است. به جرأت می‌توان گفت، تأسيس شركت ملی حفاری ايران به فرمان امام (ره) زمينه ملی شدن واقعی صنعت نفت را فراهم كرد و به راستي بايد اقرار كرد كه اگر اين شركت تأسيس نمی‌شد، تمركز كارشناسان ايران در زمینه دانش كنونی صنعت حفاری به ديگر صنايع معطوف می‌شد و ايران از فعاليت در اين بخش بی‌نصيب می‌ماند.

اين نه يك شعار است، نه يك ادعا، اما بايد پذيرفت كه يونيفرم توسعه صنعت نفت پس از پيروزي انقلاب اسلامی ‌بر تن شركت ملی حفاری بوده است، به طوری كه حفارمردان ايران اسلامی‌از فردای تأسيس اين شركت برای توسعه و بومی‌سازی صنعت حفاری گام برداشتند و موفق شدند در مسير 35 ساله خود، دستاوردهای بزرگي را برای ميهن اسلامی‌به ارمغان آوردند، فعاليت‌های پر افتخاری همچون حفاری چاه‌های نفت و گاز، ارائه خدمات فنی و مهندسی، حفاری افقی و جهت دار، نمودارگيری، حفاری فرو تعادلی، عمليات پيچيده مهار و كنترل فوران چاه نفت و گاز كه به عنوان آخرين نمونه آن می‌توان از مهار چاه 24 نفت شهر یاد كرد كه با استفاده از تجربه‌هايی همچون خاموش كردن و بازسازی سكوهای نفتی در جريان دفاع مقدس، خاموش كردن آتش‌های چاه‌های نفت كويت، مهار چاه شماره 50 اهواز و چاه گازی 23 كنگان با سرعت و كمترين هزينه به نتيجه رسيد.

حمايت از سازندگان داخلي به منظور توليد قطعات و تجهيزات مورد نياز و همكاری با صنايع داخلی برای ساخت دستگاه‌های حفاری در كشور را می‌توان از ديگر دستاوردهای شركت ملی حفاری ايران برشمرد. اين در حالی است كه برخی افراد در آغاز تاسيس اين شركت تصور و يا حتی ادعا می‌كردند ايرانيان حتی توانايی  اداره يك دكل ساده حفاری را هم ندارند و بهتر است همچنان در انحصار خارجی‌ها بماند اما گذشت زمان، نه تنها اين ادعا را باطل كرد بلكه نشان داد اراده ايرانيان در كنار تلاش و دانايی آن‌ها، انجام پيچيده‌ترين و جديدترين عمليات حفاری را ممكن ساخته تا جايی كه شركت ملی حفاری ايران امروزه بر سكوي نخست خاورميانه ايستاده و با برترين شركت‌های غربی كه قدمتی بيش از 100 سال دارند به رقابت برخاسته است. اين شركت با تهيه و تامين دستگاه‌ها و تجهيزات مورد نياز در صنعت حفاری با استفاده از ظرفيت صنايع داخلي در زمان حاضر بيش از 90 درصد حفاری چاه‌های نفت و گاز را در مناطق نفت و گاز كشور عهده دار است كه با حمايت و تجهيز بيشتر اين شركت به طور قطع می‌توان از تمام ظرفيت‌های آن در اجراي پروژه‌های پارس جنوبي و ميادين مشترك كه هم اكنون مورد توجه ويژه وزير نفت است بهره برد. 

افزون بر اين، شركت ملی حفاری ايران در طول فعاليت‌های خود همواره در كنار مردم شريف ايران بوده است؛ زمانی را می‌گويم كه برخي از مناطق نفتی غرب و جنوب كشور در نزديكی خط نبرد با دشمنان بعثی قرار داشت و كاركنان اين صنعت به توسعه چاه‌هاي نفت و گاز كشور اهتمام می‌ورزيدند و در مسير جهاد صنعتی دليرانه به ميهن خود خدمت می‌كردند. پس از دفاع مقدس نيز در مسير بازسازی ويرانه‌های جنگ، نقش چشمگيری ايفا كردند و توانستند برنامه‌های صنعت نفت كشور را در بخش حفر و تكميل چاه‌هاي نفت و گاز تحقق بخشند اين اقدام باعث شد تا توليد نفت خام كشور كه در زمان جنگ به شدت كاهش يافته بود بار ديگر افزايش يابد و از اين طريق بودجه لازم براي بازسازی ساير صنايع و تاسيسات كشور فراهم شود. صنعت حفاری كشور در سال‌های پس از آن با افزايش كمی ‌و كيفي ناوگان عملياتی خود توجه بيشتری نشان داد و توانست در بسياری از پروژه‌های ملی توسعه ميادين نفت و گاز كشورمان نقش آفرينی كند. 

اين شركت در راهبرد خود، آن چنان پيشرفت كرد كه همزمان با تدوين نظام جديد صنعت حفاری در سال 1387 و رقابتی شدن واگذاری پروژه‌ها نه تنها از شرايط جديد هراسی به دل راه نداد بلكه به عنوان بازوی استراتژيك شركت ملی نفت ايران در تعديل قيمت‌های پيشنهادی از سوی رقيبان خارجی نيز ظاهر شد. اثبات توانايی حفاران و قطعه سازان ايرانی در توليد دكل و قطعات حفاری هم سبب شد كه غرب نشينان اين موفقيت بزرگ را تاب نياورند به طوری كه تمام تلاش خود را كردند تا با بهره گيری از ابزارهايي همچون ايجاد تحريم ضربه‌ای بزرگ به شريان اقتصاد كشور وارد كنند. خوشبختانه شركت ملی حفاری ايران در خلال ايجاد محدوديت از سوي شركت‌های غربی توانست با نهادينه كردن شعار ما می‌توانيم جامه عمل به خودكفايی در توليد قطعات بپوشاند و با افتخار اعلام كند تا به امروز هيچ پروژه حفاری به علت كمبود تجهيزات و قطعات مورد نياز متوقف نشده است. صنعت حفاری كشور به عنوان كليد دستيابي به منابع هيدرو كربوري از مهمترين و موثرترين عوامل توسعه ميدان‌هاي نفت وگاز است كه بخش چشمگيري از منابع مالي و تجهيزات مورد نياز صنعت نفت را به خود اختصاص داده است.

شرايط مطلوب صنعت حفاری در كشور موجب شده حساب ويژه‌ای در برنامه پنج سال پنجم توسعه در صنعت نفت روی آن باز شود كه بر اساس بررسی‌های صورت گرفته بايد بيش از 3 هزار حلقه چاه نفت و گاز در كشور حفاری و تعمير شود كه برای رسيدن به اين برنامه به حدود 130 دكل حفاری نيازمنديم كه اين دكل‌ها از طريق شركت ملی حفاری ايران، شركت حفاری شمال و ديگر شركت‌های خصوصی و پيمانكاری تامين خواهد شد. صنعت حفاری در برنامه پنج ساله پنجم يكی از عوامل كليدی اجرای اين برنامه است و به همين منظور بايد در دو تا سه سال آينده تعداد دكل‌هايی كه در برنامه پيش بيني شده را تامين كند كه در راستای تحقق اين هدف از ابتدای سال جاری تاكنون 7 دستگاه حفاری به ناوگان اين شركت افزوده شده است. نگاهی به مسئوليت ملی اين شركت و موفقيت در اجراي برنامه‌های توسعه‌ای كه در نهايت سير صعودی توسعه صنعت نفت را هموار می‌كند نشان می‌دهد كه در جشن 32 سالگی شركت ملی حفاری ايران فقط مديران و كاركنان اين شركت سهيم نيستند بلكه مهمانان اين جشن بسيار فراتر از 16 هزار كاركنان شركت هستند چرا كه در نهايت عوايد اين صنعت عظيم در فرايند توليد نفت و گاز كاملا روشن و مبرهن است.



  کد خبر : 3131
  عصر نفت
دوشنبه ۲۷ دی ۱۳۹۵ ، ساعت ۱۱:۵۶:۴۸