باشگاه خبری فراساحل: امضای تفاهمنامه مطالعات دو میدان نفت و گاز میان شرکت ملی نفت ایران با انی ایتالیا و اظهارات مدیرعامل توتال مبنی بر قطعی شدن حضور این غول فرانسوی در پارس‌جنوبی بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های جهان داشته است. به گزارش باشگاه خبری فراساحل و به نقل از رویترز، شرکت نفت و انرژی انی (ENI) و شرکت ملی نفت ایران یادداشت تفاهمی را در زمینه انجام تحقیقات برای توسعه یک میدان نفتی و یک میدان گازی امضا کردند. این توافق که در تهران امضا شد، توسعه میدان گازی کیش و فاز سوم میدان نفتی دارخوین در جنوب ایران را شامل می‌شود. این توافق مدت زمان شش ماهه‌ای را به شرکت ایتالیایی در مورد انجام مطالعات زمان می‌دهد.

سال گذشته هم قراردادی بین شرکت ملی نفت ایران و انی ایتالیا برای عرضه نفت خام امضا شد و از ابتدای سال ۲۰۱۷ میلادی روزانه بین ۶۰ و تا ۱۰۰ هزار بشکه نفت‌خام به انی ایتالیا فروخته می‌شود. این شرکت ایتالیایی که در حدود ۸۰ کشور فعالیت اجرایی دارد و گفته می‌شود بزرگترین شرکت صنعتی ایتالیا است، پیش از این نسبت به همکاری با ایران در توسعه میدان نفتی آزادگان ایران نیز ابراز علاقه مندی کرد. همچنین شرکت انی ایتالیا به تازگی مذاکراتی را برای اجرای طرح‌های پالایشگاهی در ایران به همراه یک شریک چینی آغاز کرده است.

بازار بکر و پرسود انرژی ایران

تارنمای «اویل پرایس» که در زمینه بررسی بازار نفت و انرژی فعال است در گزارشی به بررسی روند ورود شرکت‌های بزرگ نفتی جهان به ایران در دوران پس از تحریم‌ها پرداخت و نوشت: نفت ایران موجب تحرک در بازار شده است و ایران بزرگترین تحول و پویایی را در بازار انرژی ایجاد خواهد کرد. ایران در دوره پس از تحریم‌ها با تغییر در قراردادهای نفتی خود فرصتی بزرگ را برای شرکت‌های بزرگ ایجاد می‌کند زیرا به‌زودی نخستین مناقصه نفت و گازی خود را در مورد میدان آزادگان برگزار خواهد کرد. این مناقصه ابتدا قرار بود با حضور فهرستی از ۲۹ شرکت آغاز شود اما بعدها تعداد شرکت‌ها افزایش یافت.

به نوشته این گزارش، در صورتی که بر اساس قراردادهای جدید توافق توسعه این میدان نهایی و امضا شود، فرصتی بزرگ برای شرکت‌های نفتی ایجاد می‌شود زیرا پیش‌بینی می‌شود بین ۳۳ تا ۴۲ میلیارد بشکه نفت درجا داشته باشد که ۶ میلیارد بشکه آن قابل بازیافت است و یکی از بزرگترین پروژه‌هایی است که در سال‌های اخیر در سطح جهان ارائه شده است. به دلیل همین منافع عظیم اقتصادی بسیاری از شرکت‌ها از اروپا، آسیا و روسیه تمایل خود برای انجام آن اعلام کرده‌اند. بر اساس این تحلیل برای ایران تفاوتی نمی کند که کدام شرکت توانمند این مناقصه‌ها را برنده می‌شود زیرا در هر صورت موفقیتی برای دولت خواهد بود. «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران تلاش بسیاری را انجام داد تا قرادادهای جدید نفتی را به تایید قانونگذاران برساند. وزیر نفت ایران نیز امیدوار است تا ماه جولای قراردادهای توسعه میدان نفتی آزادگان امضا شود.

استقبال شرکت‌های خارجی از قراردادهای جدید نفتی

از جمله محورهایی که موجب رغبت شرکت‌های خارجی برای ورود به ایران شد تغییر در نوع قرار دادهای نفت و گاز ایران با شرکت‌های خارجی بود. بسیاری از کارشناسان اعتقاد داشتند که قراردادهای پیشین به اندازه کافی برای بنگاه‌های اقتصادی خارجی تحریک کننده و سودآور به شمار نمی رفتند. ایران در سال ۲۰۱۵ بر اساس قراردادهای جدید نفتی که به آی.پی.سی معروف شده است تعداد ۴۹ میدان نفتی و گازی خود را به سرمایه‌گذاران خارجی ارائه کرده است. تارنمای خبرگزاری «یورو نیوز» در این زمینه نوشت قراردادهای جدید آی.پی.سی ایران از قراردادهای پیشین متفاوت است زیرا در گذشته بر پایه تولید برای سرمایه‌گذار سود محاسبه می‌شد. دوره زمانی قراردادهای جدید نیز از ۷ یا ۸ سال به ۲۰ سال افزایش یافته است. به نظر فعالان صنعت نفت و گاز، این امر یک پیشرفت واقعی است.

تارنمای روزنامه «نیویورک تایمز» در گزارشی نوشت شرکت «توتال» فرانسه به سمت امضای قراردادی بزرگ در پروژه گازی ایران حرکت می‌کند. مدیرعامل توتال گفته است که تابستان امسال نخستین سرمایه‌گذاری بزرگ شرکت‌های غربی در ایران را پس از امضای توافق هسته ای اجرایی می‌کند. «پاتریک پویان» مدیر اجرایی این شرکت گفته است که توتال فرانسه سرمایه‌گذاری اولیه یک میلیارد دلاری را پس از توافق سال ۲۰۱۵ در ایران انجام می‌دهد. البته توتال این اقدام را با وجود تهدید‌های آمریکا انجام می‌دهد. پویان تاکید می‌کند انجام این پروژه به ریسک یک میلیارد دلاری آن می‌ارزد زیرا بازار بزرگی را می‌گشاید ضمن اینکه توتال مشکلات تحریم را محاسبه و ارزیابی کرده است.

ابراز تمایل بریتیش پترولیوم و شل

این میدان دریایی برای نخستین بار در دهه ۱۹۹۰ توسعه یافت و از سال ۲۰۰۶ با تشدید تحریم‌ها، توتال که یکی از شرکت‌های غربی فعال در این میدان بود از آن دست کشید. اکنون توتال به فکر بازگشت به ایران و مشارکت در فاز ۱۱ پروژه پارس جنوبی در خلیج فارس است. این ورود به حدود ۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد. توتال در دهه ۱۹۹۰ هم در فازهای دوم و سوم پارس جنوبی مشارکت داشت. نیویورک تایمز افزود: بریتیش پترولیوم و رویال داچ شل که از بزرگترین تولید کنندگان نفت و گاز جهان هستند هم برای سرمایه‌گذاری در ایران تمایل نشان دادند اما به دلیل کاهش قیمت نفت و برخی مسائل دیگر این انگیزه شدید نبود؛ به‌ویژه اینکه رویکرد سختگیرانه رییس‌جمهوری آمریکا نسبت به تهران باعث شد فضای سرمایه‌گذاری در ایران چندان داغ نباشد.

مدیر اجرایی شرکت نفت توتال فرانسه سهم شرکت توتال فرانسه از پروژه پارس جنوبی را ۵۰.۱ و سهم شرکت ملی نفت چین را ۳۰ درصد عنوان کرد. شرکت پتروپارس ایران نیز ۱۹.۹ درصد از این پروژه را در اختیار دارد. البته با توجه به وجود تحریم‌ها علیه ایران و ممنوعیت انجام معاملات دلاری با کشور، شرکت توتال منابع مالی این پروژه‌ها را از منابع خود و به یورو تامین می‌کند. گاز پارس جنوبی برای مصرف داخلی در بازار ایران اسفاده می‌شود و برای صادرات نیست. هزینه‌ها نیز به صورت نقدی به توتال پرداخت نمی شود بلکه در ازای آن نفت خام سبک که یک محصول جانبی است داده می‌شود.

به گفته پاتریک پویان همچنین توتال انجام پروژه‌های پالایشگاهی در ایران را نیز مد نظر دارد که نیازمند منابع مالی بیشتر از بانک‌های آسیایی است اما پیشرفت قابل توجهی نداشته است. پارس جنوبی را میدان بزرگ گازی عنوان کرد که در آب‌های سرزمینی ایران و قطر قرار گرفته است. تهران عنوان داشته است که تنش میان قطر و عربستان سعودی تاثیری بر این پروژه نخواهد داشت. علاه بر این تارنمای «آذر نیوز» نیز نوشت: شرکت نفتی سوکار(SOCAR) آذربایجان هم برای توسعه میدان‌های نفتی ایران ابراز تمایل کرد. این گزارش از همکاری تعدادی از شرکت‌های نفتی با شرکت ملی نفت ایران خبر داد. در این چارچوب شرکت آذربایجانی سوکار نیز به شرکت‌های دیگر همچون گاز پروم، روس نفت و تات نفت روسیه اضافه شد.

به نوشته این گزارش شرکت ملی نفت ایران دخایر عظیمی از نفت و گاز را در اختیار دارد و یکی از بزرگترین شرکت‌های نفتی جهان است. برآوردها در شرایط کنونی نشان می‌دهند این شرکت بیشتر از ۱۵۶ میلیارد بشکه هیدروکربن مایع را در اختیار دارد. همچنین این شرکت بیش از ۳۳ تریلیون متر مکعب گاز مایع را نیز در اختیار دارد. شرکت نفتی سوکار (SOCAR) شرکت نفتی کاملا دولتی است که مقر اصلی آن در باکوی آذربایجان قرار دارد. این شرکت تنها تولید کننده سوخت در آذربایجان است و بیش از ۳۷۰ جایگاه سوخت را در سوئیس، گرجستان، رومانی و اوکراین در اختیار دارد. سوکار همچنین به همراه شرکت پتکیم(Petkim) ترکیه مالکیت بزرگترین پالایشگاه این کشور را در اختیار دارد و مشغول عرضه سوخت است.